Mavzu: integral mikrosxemalar topologiyasini ishlab chiqish qoidalari

MAVZU: INTEGRAL MIKROSXEMALAR TOPOLOGIYASINI ISHLAB CHIQISH QOIDALARI

	MUNDARIJA:
I	KIRISH	2
1.1	Integral mikrosxemalar haqida umumiy ma’lumotlar	4
II	NAZARIY QISM	8
2.1	Integral mikrosxemalar haqida umumiy ma’lumotlar	8
2.2	Integral mikrosxemalarni topologiyasini ishlab chiqish bo’yicha tavsiyalar	11
2.3	Gibrid IMS ko’rinishidagi qurilmani tayyorlash bosqichlari	15
III	Integral mikrosxemalar topologiyasini loyihalash	19
3.1	Integral mikrosxemalar topologiyasini loyihalash bosqichlari	19
3.2	Hаyot fаоliyati xavfsizligi	24
	Hulosa	27
	Foydalanilgan adabiyotlar	28

1. 
   KIRISH
   

Hozirgi kunda telekommunikatsiya va axborotlashtirish tizimini rivojlanish darajasi tom manoda mikroelektronika va nanoelektronika mahsulotlarning ularda qo’llanish darajasiga bog’liq.Birinchi integral mikrosxemalar 1958-yilda yaratildi,integral mikro sxemalarning hajmi kichkina og’irligi kam energiya sarfi kichik ishonchliligi yuqori bo’lib hozirgi kunda ular uch konstruktiv texnalogik variatlarda yaratilmoqda qalin va yupqa pardali yarim o’tkazgichli va gibrit.Integral mikroelektronika rivojining fizik chegaralari mavjudligi sababli hozirgi kunda ana’naviy mikroelektronika bilan bir qatorda elekronikani yangi yo’nalishi nanoelekronika ham jadal rivojlanmoqda. Elektron qurilmalarining sxematexnikasi bilan tanishtirish, birinchi o‘rinda integral texnalogiyaga asosan sxemalarning analiz hamda ularni takomillashtirish borasida talabalarga o‘rgatiladi. Hamda sxematexnika borasidagi shu qurilmalarning analoglari bilan tanishtiriladi, ya’ni radioelektron qurilmalarining signalni qayta ishlab beruvchi, kuchaytiruvchi va signallarni o‘zini ishlab beruvchi qurilmalar bilan tanishtiriladi.Analog elektron qurilmalar deb uzluksiz qonuniyat bo‘yicha o‘zgaruvchan signallar funksiyani ishlash, ӱzgartirish va kuchaytirish borasida ish olib boruvchi qurilmalarga aytiladi. Bunday qurilmalar aloqa qurilmalarida, televideniyada va teleboshqaruvda, analogli hisoblash mashinalarida, magnitafonlarda, o‘lchov asboblarida, tekshiruv apparatlarida ishlatiladi. Mikroelektronika (mitti elektronika) - elektronika sohasining tarkibiga kirgan bo‘lib, mitti elektronika mahsulotlari ustida izlanish, ishlab chiqarish, qo‘llash kabi muammolar bilan ish olib boradi. Mikroelektron mahsuloti yuqori darajali integrallangan (bir butun qilib birlashtirilgan) elektron qurilmalaridir. Integral mikrosxemaning murakkabligi uning tarkibiga kirgan elementlarga va komponentlarga bog‘liq.Integral mikrosxema yuqori darajada element va kristallarni zich qilib joylashtirilib ixcham xolga keltirilgan va ma’lum funksiyani bajaruvchi qurilmadir.Integral mikrosxemaning elementi – bu mikrosxemaning asosi yoki kristali tarkibida bo‘lib (tranzistorlar, diodlar. qarshiliklar, sig‘imlar va boshqalar) uni mikrosxemadan ajratgan holda alohida qaralmaydi va ishlatilmaydi, u mikrosxemaning ajralmas a’zosi deb qaraladi.

Uslubiy ko‘rsatma sodda va murakkab raqamli qurilmalarni ketma-ket o‘rganish uchun ierarxik strukturaga ega. Oldin kombinatsion mantiqiy sxemalarning yaratilish printsiplari va ishi, so‘ngra xotira xossalariga ega bo‘lgan qurilmalar haqida ma’lumot beriladi. Har bir o‘rganilayotgan ob’ekt bo‘yicha asosiy tushunchalar, tasnifi, shartli belgilanishi, parametrlari keltiriladi. Nazariy qismdan keyin olingan bilimlarni amaliy o‘zlashtirish- virtual stendda raqamli qurilmalarni sintez va tahlili amalga oshiriladi. O’z- o‘zini nazorat va materialni yaxshi mustahkamlash uchun har bir bo‘limning oxirida mustaqil ish uchun topshiriq va nazorat savollari beriladi.

Ushbu ko‘rsatmada asosiy raqamli qurilmalarni o‘rganish Multisim muhiti imkoniyatlaridan foydalanib kurs loyihasini loyihalashtirish bilan tugallanadi.
Mikroelektronikaning yangi ilmiy-texnik yo'nalish sifatida paydo bo'lishi va rivojlanishi, murakkab elektron uskunalarni (REE) yaratilishini ta'minlab, 60-yillarning boshlarida paydo bo'lgan inqirozli vaziyat bilan bevosita bog'liq bo'lib, ular REEni diskret elementlardan ishlab chiqarishning an'anaviy usullari ketma-ket yig'ish elektron uskunalarning kerakli ishonchliligi, samaradorligi, energiya sarfi, ishlab chiqarish vaqti va qabul qilinadigan o'lchamlarini ta'minlay olmadi.
Mavjudligining qisqa vaqtiga qaramay, mikroelektronikaning ilm-fan va texnikaning boshqa sohalari bilan o'zaro aloqasi ushbu sohaning g'ayrioddiy yuqori sur'atini ta'minladi va yangi g'oyalarni sanoat orqali amalga oshirish vaqtini sezilarli darajada qisqartirdi. Bunga ishlab chiqarish va boshqaruvni avtomatlashtirish uchun asos bo'lgan integral mikrosxemalarni ishlab chiqish o'rtasidagi o'zaro bog'liqlikning paydo bo'lishi va ushbu ishlanmalardan integral mikrosxemalarni loyihalash, ishlab chiqarish va sinovdan o'tkazish jarayonini avtomatlashtirish uchun foydalanish ham yordam berdi.