Мавзу: I гурухнинг асосий гурухчаси элементлари бўлими мавзусини ўқитиш методикаси

Ishqoriy metallarni saqlash uchun muhit sifatida CCl4 yoki xloroform CHCl3 lardan foydalanish mumkin emas, chunki ular bilan kontaktda bo’lganda, zarb ta'siridan yoki 1m balandlikdan idish tushib ketganda urilish ta'siridan quyidagi reaksiya natijasida portlash sodir bo’ladi:

• Ishqoriy metallarni saqlash uchun muhit sifatida CCl4 yoki xloroform CHCl3 lardan foydalanish mumkin emas, chunki ular bilan kontaktda bo’lganda, zarb ta'siridan yoki 1m balandlikdan idish tushib ketganda urilish ta'siridan quyidagi reaksiya natijasida portlash sodir bo’ladi:
• CCl4 + 4Na = 4NaCl + C
• Hamma ishqoriy metallar suyuq ammiakda eriydi. Eritmaning rangi erigan metall miqdoriga bog’liq buladi: metall kam bo’lganda och-ko’k, metall konsentrasiyasini ortishi bilan eritma rangi to’q ko’k, qora, sariq-jigar rang va nihoyat sariq- qizilgacha o’zgaradi.

Litiyni birinchi marta 1817 yilda Arfedson (Shvesiya) aniqlagan.

• Litiyni birinchi marta 1817 yilda Arfedson (Shvesiya) aniqlagan.
• Tabiatda tarqalishi. Litiy tabiatda faqat bog’langan holda uchraydi. U tarqoq element bo’lgani uchun katta-katta konlar hosil qilmaydi. Litiy bir qancha minerallarda kam miqdorda bo’ladi. U ayrim o’simliklarning kulida (masalan, tamakining kulida 0,5% gacha) uchraydi.
• Minerallari:
• LiA1(PO4)F- ambligonit;
• LiA1(SiO6)- spodumen;
• KLi1,5A11,5 (A1Si3O10)(OH), F2 - lepidolit;
• KFeA1(A1Si3O10) (OH, F)2- sinnvaldit.

Olinishi

• Olinishi
• Litiyni olish quyidagi jarayonlarni o’z ichiga oladi: minerallarni sulfat kislota bilan ishlanib litiyni ochish, Li2SO4 eritmasidan Na2SO3, bilan Li2CO3 holda cho’ktirish va Li2CO3 ni LiCl holiga LiCl va KC1 aralashmasi suyukqanmasiga o’tkazish yoki LiCl ni piridindagi eritmasini elektroliz qilish.
• Katodda: Li+ + e- = Li 0 cho’kadi.

Eng yengil metall; petroleyin efiri ostida saqlanadi (hatto benzinda ham qalqib chiqadi.) 180°S da havoda yonadi va oq rangli litiy oksidi hosil bo’ladi:

• Eng yengil metall; petroleyin efiri ostida saqlanadi (hatto benzinda ham qalqib chiqadi.) 180°S da havoda yonadi va oq rangli litiy oksidi hosil bo’ladi:
• 4Li + O2 = 2Li2O
• Boshqa metallar azot bilan faqat qizdirilganda birikadi. Odatdagi sharoitda litiy hamma galogenlar bilan kuchli birikadi. Salgina qizdirilganda litiy vodorod, oltingugurt va boshqa metalmaslar bilan birikadi.