Mavzu: Hayot tarzi va salomatlikka munosabat Reja: Salomatlikka nisbatan qarashlarimiz qanday shakllanadi? 2 Turmush tarzini salomatlikka ta’siri

«Salomatlik barcha uchun» strategiyasi salomatlikka nisbatan kuyidigi zarur shartshrni anikdab beradi: * Urush qo'rquvidan xalos bo'lish va tinchlik. * Barcha uchun barobar imkoniyatlar. * Asosiy ehtiyojlarni qondirish: - oziq-ovkat; - boshlang'ich ta'lim; - suv ta'minoti va sanitariya; - me'yoriy uy-joy; - xavfsiz ish va jamiyatda foydali ahamiyatga ega bo'l-moqlik; * Siyosiy erkinlik va jamiyatning qo'llab-quvvatlashi.

Shakllanayotgan salomatlik konsepsiyasi
Salomatlikka hayot manbai sifatida qarash hali tiklanish, rivojlanish va tasavvur etish jarayonida, bunda har bir narsa sifat bo'yicha yanada oydinlashib, tushunarli bo'lib bormokda. Ularga ko'ra kasallik insonlar hayoti strukturalizatsiyasining ko'rinishlaridan biridir - aniqrog'i hayot butunligi xavf emas, balki to'laqonli hayot tajribasining sezilarli qismidir. Biz salomatlikni tushunishimizda hali salomatlik bo'yicha tajribamizga diskriminatsiya va tazyiq yo'li bilan ham zarar keltirayotgan shaklni hisobga olishimiz va mos javob berishimiz kerak. Bu muammoni xal eta bilish bizni keyinchalik jins, irk, ijtimoiy sinf, yosh va nogironlik bilan bog'liq salomatlik haqidagi qarashlar ustida ishlash zaruriyatiga olib keladi.
Salomatlikka ekologik qarash
Salomatlikka nisbatan bu pozitiv qarash ekologik (yoki xolistik) dir. Bu, Davies va Kelly ta'kidlashlaricha, salomatlik turli mezonlari bog'langan birlik sifatida tushunilishidir:
«Salomatlik ko'rsatkichlari alohida kishi darajasidan boshlab to bizning madaniyatimiz va dunyo ekosistemasi dara-jasigacha bo'lgan atrof-muhitnshg jismoniy hamda ijtimoiy holati determinantlarini (belgilarini) birlashtiruvchi ko'pgina omillar bilan ifodalanadi.»
Masalan, bizningcha, ijtimoiy darajadagi pozitiv o'zaro munosabatlar emotsional salomatligimizga ijobiy ta'sir etadi. Ayni vaqtda, salomatlikning ishsizlik kabi ijtimoiy mezonlari bizning emotsional va jismoniy salomatligimizga negativ ta'yeir qilishi mumkin. Bular salomatlikning yagona kirralari emas, lekin kuyidagi mezonlar, odatda, adabiyotda keng ma'noda e'tirof etilmokda: ijtimoiy-ekologik, jismoniy, ruhiy va emotsional, ma'naviy va ijtimoiy. Yuqorida keltirilganlarning birinchisi ijtimoiy-ekologik mezon ijtimoiy-iqtisodiy, ruhiy-ijtimoiy, siyosiy, harbiy va jismoniy muhitlar darajasi bilan bogliq. Keyingi besh mezon alohida kishi darajasidagi salomatlik bilan bog'liq.