Mavzu: Haroratni òzgarshi sababli òlchash asbobda kelib chiqadigan xatolikni aniqlash Reja

O‘lchov
 asboblarining sifati 
- 
o‘1chovning
aniqligi, sezgirligi va tezkorligi bilan xarakterlanadi. 
O‘lchov asbobining 
aniqligi uning ko‘rsatmalarining ishonchligi bilan 
belgilanadi, ya'ni o‘lchov natijalari o‘1chanadigan kattalikning amaldagi qiymatidan 
qanchalik farq qilishi bilan. 
Asbobning sezgirligi 
- deb uning o‘lchanadigan kattalikdagi uncha katta 
bo‘lmagan o‘zgarish1ariga nisbatan javob berish xususiyatiga aytiladi. Asbobning 
sezuvchanligini ko‘rsatkich (strelka)ning chiziqli yoki burchakli, siljishining, 
o‘lchanadigan kattalikda ushbu siljish tufaylshi sodir bo‘lgan o‘zgarishiga nisbati 
orqali ifodalash mumkin. 
s = 
A1 
ili, 
S = 
°w 
AA 
AA 
bu shuni anglatadiki, o‘1chov asbobida o‘1chanadigan kattalikning chetga 
og‘ishi qanchalik kam qayd etilsa, uning sezuvchanligi shunchalik yuqori bo‘1adi. 
Asbobning tezkorligi 
— uning ko‘rsatma1arining kech qolishi tufayli yuzaga 

---

35 
keladigan inersiyalikka bog‘1iq. 
Turli asboblar uchun o‘zining ekspluatatsiyasi sharoitiga bog‘1iq talablari 
mavjud (xarorat, namlik, vibratsiya va boshq). 
O‘zbekiston Respublikasida sanoat asboblari va avtomatlashtirish vositalari 
uchun yagona davlat tizimi (GSP) amal qiladi. 
GSP ning tuzilishi o‘1chov va avtomatlashtirish vositalarini keng 
standartlashtirish va unifikatsiyalashni ko‘zda tutadi. 
Signallarni unifikatsiyalashtirish (bir xillash) GSPning asosiy vazifasidir 
(pnevmatik signal 0,02- 0,1 MPN; elektr signali 0-5; 0-20 ta). 
O‘lchashlardagi xatoliklar 
- Fizik kattaliklarning o‘1chovini o‘lchov 
asboblari va o‘lchov usullarining nomukammalligi oqibatida, shuningdek o‘1chov 
sharoitining ta'siri tufayli mutlaqo aniq amalga oshirib bo‘1maydi. Bunda paydo 
bo‘1adigan xatoliklar soni o‘1chov xatoligi deb ataladi, ya'ni o‘lchov asbobining 
xatoligi deb uning ko‘rsatmasi va o‘lchanadigan kattalikning haqiqiy qiymati 
o‘rtasidagi farqga aytiladi. 
O‘lchovning xatoligi absolyut yoki nisbiy kattalik ko‘rinishida ifodalanishi 
mumkin.