Mavzu: Guruhlararo munosabatlar

L. Berkovits (1968, 1981, 1995) va boshqa tadqiqotchilar bun­day stimullar qatoriga qurol kirishini aniqlashdi. Tajribalarning birida o‘yinchoq qurol o‘ynagan bolalar o‘yindan so‘ng boshqalar kubiklardan qurgan uychani osongina buzib tashlashgani kuzatilgan. Yoki yana bir tajribada Viskoniya universiteti talabalari ko‘z oldilarida qurol turganda (ularning nazarida bu qurol oldingi tajribadan so‘ng tasodifan unutib qoldirilgan edi) o‘z «dilozor»lariga ko‘proq kuchlanishli tok yuborishgan. «Tasodifan unutib qoldirilgan predmet»lar qurol emas, tennis raket- kasi bo‘lganida esa tokni kamroq yuborishgan.

• L. Berkovits (1968, 1981, 1995) va boshqa tadqiqotchilar bun­day stimullar qatoriga qurol kirishini aniqlashdi. Tajribalarning birida o‘yinchoq qurol o‘ynagan bolalar o‘yindan so‘ng boshqalar kubiklardan qurgan uychani osongina buzib tashlashgani kuzatilgan. Yoki yana bir tajribada Viskoniya universiteti talabalari ko‘z oldilarida qurol turganda (ularning nazarida bu qurol oldingi tajribadan so‘ng tasodifan unutib qoldirilgan edi) o‘z «dilozor»lariga ko‘proq kuchlanishli tok yuborishgan. «Tasodifan unutib qoldirilgan predmet»lar qurol emas, tennis raket- kasi bo‘lganida esa tokni kamroq yuborishgan.

Shunday qilib, hozirda ko‘pchilik tomonidan «Agressiya-boshqa tirik jonzotga u buni istamagan vaziyatda haqorat yoki zi­yon yetkazishni maqsad qilib qo£ygan xulq-atvorning har qanday shakli», degan tushuncha qabul qilingan. Inson agressiyasi ko‘rinishlarining turli-tuman va tubsizligidan kelib chiqib, mazkur xulq-atvorni o‘rganishda D. Bass to­monidan taklif etilgan konseptual ramkalar bilan chegaralanish juda foydali ekanligi ayon bo‘ldi. Uning fikricha, agressiv harakatlarni uchta shkalaga asoslangan holda tasvirlash mumkin: jismoniy -verbal, aktiv-passiv va to‘g‘ri -egri. Ularning kombinatsiyalari sakkizta ehtimolga yaqin kategoriyalarni berib, ko‘plab agressiv harakatlarni ular asosida tushuntirish mumkin.

Shunday qilib, hozirda ko‘pchilik tomonidan «Agressiya-boshqa tirik jonzotga u buni istamagan vaziyatda haqorat yoki zi­yon yetkazishni maqsad qilib qo£ygan xulq-atvorning har qanday shakli», degan tushuncha qabul qilingan. Inson agressiyasi ko‘rinishlarining turli-tuman va tubsizligidan kelib chiqib, mazkur xulq-atvorni o‘rganishda D. Bass to­monidan taklif etilgan konseptual ramkalar bilan chegaralanish juda foydali ekanligi ayon bo‘ldi. Uning fikricha, agressiv harakatlarni uchta shkalaga asoslangan holda tasvirlash mumkin: jismoniy -verbal, aktiv-passiv va to‘g‘ri -egri. Ularning kombinatsiyalari sakkizta ehtimolga yaqin kategoriyalarni berib, ko‘plab agressiv harakatlarni ular asosida tushuntirish mumkin.