Mavzu giroskoplar reja : Giroskoplar nima? Giroskoplar qanday ishlaydi? Optik giroskoplar

Optik giroskoplar nima?

• 
  Giroskopning yana bir shakli optik giroskopdir. Ushbu qurilma harakatlanuvchi qismlarga ega emas va odatda zamonaviy tijorat reaktiv samolyotlarida, raketalarni ko'taruvchi va aylanuvchi sun'iy yo'ldoshlarda ishlatiladi.
  
• 
  Sagnac effect deb nomlangan narsadan foydalanib, ushbu qurilmalar mexanik giroskoplarga o'xshash funktsiyani ta'minlash uchun yorug'lik nurlaridan foydalanadilar. Effekt birinchi marta 1911 yilda Franz Xarris tomonidan namoyish etilgan, ammo sababni to'g'ri aniqlagan frantsuz olimi Jorj Sagnak edi.
  
• 
  Agar yorug'lik nurlari bo'linib, perimetri bo'ylab ko'zgular o'rnatilgan aylanuvchi platformadagi yopiq yo'l bo'ylab ikki qarama-qarshi yo'nalishda yuborilsa va u holda nurlar qayta birlashtirilsa, ular interferentsiya effektlarini namoyish etadi. 1913 yilda Sagnak yorug'lik manba tezligidan mustaqil tezlikda tarqaladi degan xulosaga keldi.
  
• 
  
• 
  Shuningdek, u nurlarning ikkalasi ham yopiq tsiklda bo'lishiga qaramay, xuddi shu aylanish yo'nalishi bo'yicha harakatlanuvchi nur, boshlang'ich nuqtasiga ikkinchisidan biroz kechroq etib kelganini aniqladi.
  
• 
  Britannica entsiklopediyasiga ko'ra, "natijada aylanuvchi stolning aylanish tezligiga bog'liq bo'lgan" chekka interferentsiya "sxemasi (yorug'lik va qorong'ulikning muqobil chiziqlari) aniqlandi".
  

Foydalanilgan adabiyotlar

• 
  1. B.F.Izbosarov I.R.Kamplov .LIDER PREES. Toshket 2009-yil.
  
• 
  2. P. Habibullayev, A. Boydedayev, A. Bahromov, M. Yo‗ldosheva ―Fizikadan umumta‘lim maktablari uchun darslik‖. G‗afur G‗ulom nomidagi nashriyot-matbaa ijodiy uyi. Toshkent—2010.160 bet2.B.F.Izbosarov, I.R.Kamolov. Mexanika va molekulyar fizikadan laboratoriya ishlari. Aloqachi. Toshkent, 2006yil.
  
• 
  3.B.F.Izbosarov, I.R.Kamolov. Umumiy fizikadan laboratoriya ishlari. Voris- nashriyot. Toshkent, 2007yil.
  
• 
  4. www.ziyonet.uz
  
• 
  5. www.libfbtuit.uz
  

http://hozir.org