Mavzu: Gimnastika atamalari. Reja

be—

belgi; 

birik—

birikma;  //o—ifodalash; 

ush— 

ushlab 

turish; 

yu/p

—yuqoridagi poya va boshq. 

Mashqiarning  soni  va  hisoblar  yaqqol  ko'zga  tashlanishi  uchun  birinchilarini  rim  raqami, 

ikkinchilarini esa arab raqamlari bilan ifodalash afzalroq. 

Hozirgi  vaqtda  gimnastikada  kino-videodan  foydalanilmoqda.  Plyonkaga  tasnifiy  dastur, 

Jahon  birinchiligi  va  Olimpiada  o'yinlari  suratga  tushirib  olinadi.  O'quv-mashg'ulot  jarayonida 

---

video  yordamida  yetakchi  sportchilarning  mashqlarni  bajarish  tasviri  suratga  olinadi,  so  ngra 

tasvirga qarab, uning bajarilganlik sifati tahlil qilinadi. 

Hozir  foydalanilayotgan  gimnastika  atamalarini  u  yoki  bu  mashq  xususiyatini  yorqin 

ifodalaydigan  aniq  qisqa  so‘zlar  —  atamalar  bilan  boyitish  zarur.  Bunday  oson  esda  qoladigan 

atamalar yordamida sport ishlarini yaxshiroq yo‘lga qo‘yish mumkin. 

Turishlar:

 asosiy turish (a.t.) lar saf turishiga mos keladi. Turishning quyidagi turlari bor: 

oyoqlarni kerib turish, oyoqlarni keng kerib turish, o‘ng oyoqni kerib turish, chalishtirib turish, 

bunda oyoq kaftlari juftlanadi, o'ng (chap) oyoqda erkin turish. 

Muvozanat —

 shug'ullanuvchining bir oyoqda turgandagi, shuningdek, osilib yoki tayanib 

turgandagi  gorizontal  holati.  Muvozanatning  quyidagi  turlari  bor:  o‘ng  oyoqda,  engashib 

muvozanat saqlash, yonlama 

 

 

ortga — orqaga engashib, frontal, oyoqni ushlab, shpagat holatida muvozanat saqlash. 

Gimnastika  jihozlarida  bajariladigan  mashqlarga  nom  berishda  jihozning  holati  (uning 

yo'nalishi) va o‘tadigan yo‘li asosiy belgi bo'ladi. 

Gimnastika  tayoqchasi  bilan  bajariladigan  mashqlardagi  asosiy  holatlar:  tayoqcha  pastda, 

tayoqcha ko'krakda, tayoqcha oldindan yuqorida, tayoqcha bosh ustida, bosh ortida, ko'kraklarda 

va h.k. 

Tayoqcha bilan bajariladigan mashqlardagi nosimmetrik holatlarni mana bunday ifodalash 

mumkin: tayoqcha yelka oldida, tayoqcha boshning yoki yelkaning o'ng tomonida, tayoqcha bosh 

ortida va h.k.; tayoqcha bilan qo'l to'g'ri chiziq hosil qilib turmasa, unda holatlar bunday ataladi: 

o'ng qo'l  yon tomonga, tayoqcha  yuqoriga. Tayoqchani ushlashning boshqa usullari qo'shimcha 

ko'rsatiladi. Masalan, tayoqchaning o'ng uchi ko'tarilib, yelka oldida yoki tayoqchaning o'ng uchi 

ko'tarilib, ko'krakda. 

 

 

Arg'imchoq bilan bajariladigan mashqlardagi asosiy atamalar 

Sakrash — turgan joyida yoki harakatlanib salgina sakrab qo'yish; qo'shaloq sakrash, ikki 

marta prujinasimon sakrash, birinchisi asosiy, ikkinchisi qo'shimcha (kichikroq ko'lamda). 

Sirtmoqli sakrash, o'ng oyoqdan chap oyoqqa sakrash. 

Arg'imchoqni  ikki  aylantirib  sakrash  (bir  sakrashda  arg'imchoqni  ikki  marta  aylantirish), 

oyoqni almashtirib sakrash, arg'imchoq bilan sheriklari yordamida sakrashlar va h.k.