Mavzu: Futbol o’yinida tupni boshkarish texnikasini o’rgatish.

B urilib peshona bilan zarba berish to’pning uchish traektoriyasini o’zgartirish kerak bo’lganda qo’llaniladi.

16-rasm Burilib peshona bilan zarba berish

Bu usul bilan sakramay zarba berganda orqaga engashiladi va ayni vaqtda gavdani zarba mo’ljal qilingan tomonga (ko’pincha 90° gacha) buriladi (16-rasm).
CHakka bilan zarba berish to’p o’yinchining yon (o’ng yoki chap) tomonidan uchib kelayotgan bo’lib, burilib peshona bilan zarba berishning iloji bo’lmaganda ishlatiladi (17-rasm).

17-rasm Peshonaning chakkasi bilan zarba berish

Bu usul bilan sakramay zarba berishda dastlabki holat oyoqlarni kerib (30-50 sm) tik turishdir. Agar to’p chap tomondan kelayotgan bo’lsa, zarba berishga chog’lanish uchun gavda o’ng tomonga engashtiriladi. Bunda o’ng oyoqning to’piq va tizza bo’g’imlari bukiladi. Gavda og’irligi shu oyoqqa o’tkaziladi. Boshni to’p tomonga buriladi. Zarba berish harakati oyoqni yozib va gavdani rostlashdan boshlanadi. Gavda og’irligi chap oyoqqa o’tkaziladi. Zarba berish peshonaning do’ng joyiga to’g’ri keladi.

S akrab zarba berishning tayyorlov fazasida depsingandan keyin zarba berishga chog’lanish uchun gavda frontal tekislikda nishonga qarshi tomonga engashtiriladi. Zarba berish harakati oldin cho’zilgan mushaklarni keskin qisqartirish hisobiga bajariladi. Zarba sakrashning eng yuqori nuqtasida beriladi (18-rasm).
18-rasm Sakrab peshona yoni bilan zarba berish
Yiqilib turib to’pga kalla bilan zarba berishdagi harakatlar kalla bilan zarba berishdagi yuqorida tasvirlangan harakatlardan butunlay farq qiladi.

19-rasm Yiqila turib bosh bilan zarba berish

Depsinish uchishning kichik tayyorlov fazasi hisoblanadi. Yugurib kelishning so’nggi 3-4 qadamida gavda bir qadar oldinga engasha boradi. Depsinish to’p bilan to’qnashish kutilgan tomonga bir oyoqda bajariladi. O’yinchi yerga parallel uchib boradi. qo’llar tirsakdan bukilgan. To’pning harakati nazarda tutiladi. Zarba berilganda futbolchining tana og’irligi va uchish tezligi to’pga o’tadi (19-rasm).

Zarba peshona bilan yoki chakka bilan beriladi. Peshona bilan zarba berishda gavdaning uchish yo’nalishi bilan zarba berish nishoni bir chiziqda bo’ladi. CHakka bilan zarba berishda to’p ko’pincha sirpanib ketib, uning traektoriyasi butunlay o’zgarib qolishi mumkin.
Yakunlovchi faza yerga tushish bo’lib, bunda o’yinchi sal bukilgan tarang qo’llariga tiralib tushadi. qo’llar amortizatsiya qilib bukiladi-da, keyin ko’krakdan qorin, oyoqqa yumalab o’tiladi.

4.