Mavzu: fuqaro, fuqaroviylik va faol fuqarolik pozitsiyasi

an’analar singari o‘zgarmas xususiyatga ega qadriyatlar mavjud bo‘lib, ular fuqaroviy ongda ro‘y 
berishi mumkin bo‘lgan tezkor o‘zgarishlarni tiyib turadi. YAngi tarixiy tajriba esa aynan ana 
shunday qadriyatlar negizida vujudga keladi va fuqarolar ongiga singib boradi. 
Tushuncha sifatida “fuqarolik ongi” haqida gap ketganda avvalo fuqaroning davlat bilan 
siyosiy-huquqiy munosabatlari nazarda tutilib, kishining biror-bir davlatga mansubligi va shu 
davlatning qonunlariga bo‘ysunishi tushuniladi. Kishining huquqiy maqomida ifodalangan fuqarolik 
davlat bilan fuqaro o‘rtasida amal qiladigan bir qator huquq va burchlar bilan mustahkamlangan. 
Turli ijtimoiy sub’ektlarning o‘zaro ta’sirlashuvi ro‘y beradigan va manfaatlari amal qiladigan 
jamiyat munosabatlariga fuqaroviy ong kirib boradi va ularni aks ettiradi. SHuningdek, u 
kishilararo munosabatlarga ta’sir ko‘rsatgan holda ularga aniqlik, mazmun va shakl bag‘ishlaydi. 
Kishilarning ijtimoiy hayot hamda davlatga nisbatan, shaxs bilan davlat o‘rtasida haqiqiy va 
me’yoriy munosabatlar to‘g‘risidagi tasavvurlari fuqaroviy ongda mujassamlashgan. 
Ijtimoiy-siyosiy, diniy, axloqiy, huquqiy, iqtisodiy va boshqa me’yorlar, talablar, tamoyillir, 
qoidalar umumiy fuqaroviy dunyoqarash shaklida fuqaroviy ongning tarkibiy elementlari sifatida 
namoyon bo‘ladi. 
Demokratik jamiyatning barqarorligi demokratik qadriyatlar bilan boyishni taqozo etadi. Bu 
jarayon jamiyatdagi fuqarolarning ijtimoiy erkin sharoitda yashashga qanchalik tayyor ekanliklari, 
ya’ni shaxslarning fuqaroviy etukligi va faolligiga bog‘liq. O‘z navbatida fuqaroviy etuklik va 
fuqaroviy mus’uliyat jamiyat a’zolarining fuqaroviy ongi darajasi bilan belgilanadi. Aynan fuqaroviy 
ong jamiyatning ma’naviy, intellektual hamda ijtimoiy-iqtisodiy salohiyatini shakllantiradi.