Mavzu: Frezalash guruhi stanoklari mashinasozlik zavodlarida keng qo’llanilishi

Mavzu:Frezalash guruhi stanoklari mashinasozlik zavodlarida keng qo’llanilishi

Ishlab chiqarishda tashqi va ichki rezbalarni frezalash keng qo‘llaniladi, ular ikki usulda

amalga oshiriladi:
1. Diskli frezalar yordamida.
2. Frezalar guruhi yordamida.
Birinchi usul — diskli freza yordamida frezalash katta qadamli va yirik profilli rezbalarni
kesishda qo‘llaniladi. Freza profili Rezba profiliga to‘g‘ri keladi, frszaning o‘qi detalg o‘qiga
nisbatan rezxba qiyalik burchagiga tsig qiyalikda joylashadi (10.3-rasm, a). Dastgohning
konstruksiyasiga ko‘ra simmetrik (10.3-rasm, b) va nosimmetrik (10.3-rasm, v) diskli frezalar
qo‘llaniladi. Rezba kesishda freza aylanadi va detalning o‘qi bo‘yicha ilgarilanma harakatga ega
bo‘ladi, shu bilan birga detalning bir aylanishiga surish Rezbaning qadamiga aniq to‘g‘ri kelishi
kerak. Detalning aylanishi surishga bog‘liq ravishda sekin operatsiyaga oshadi.
10.6. Metchiklar yordamida ichki rezbalarni kesish
Ichki rezbalar, ko‘pincha metchiklar yordamida kesiladi. Metchiklar dastaki va mashinali
bo‘ladi. Dastaki metchiklarning, odatda ikki yoki uch donadan iborat bo‘lgan to‘plamlari
qo‘llaniladi. Mashina metchiklari, asosan parmalash dastgohlarida ishlashda qo‘llaniladi.
Mashina metchiklari yaxlit, to‘g‘ri, pichoqyaar o‘rnatilgan va gaykali bo‘ladi.
Kichik va o‘rta diametrli teshiklarda Rezba kesish uchun yaxlit va gaykali metchiklar, katta
diametrli (300 mm gacha) teshiklarda Rezba kesish uchun pichoq o‘rnatiladigan yaxlit
metchiklar yoki suriluvchi plashkali Rezba ke-suvchi kallaklar qo‘llaniladi.
Mahkamlovchi detallarni yoki seriyali ishlab chiqarishda ko‘p miqdorda gaykalar
tayyorlashda, ya’ni gaykalarni ixtisoslashgan ishlab chiqarishda tayyorlashda maxsus gayka
kesuvchi dastgohlar qo‘llaniladi.
Ikki tomoni ochiq va bir tomoni berk teshiklarda metchiklar yordamida Rezba kesishda
asosiy vaqt quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
rezba kesish kesiladigan rezbaning turg‘unligini va sifatini tezkesar po‘latdan yasalgan
metchikda kesishdagiga nisbatan oshiradi. Diametri 40 mm va undan katta bo‘lgan metchiklarda
qattiq qotishmali plastinkalari mexanik ravishda mahkamlanganlarining qo‘llanishi maqsadga
muvofiq bo‘ladi, chunki bu qattiq qotishmadan yaxshi foydalanishni, asbobning yanada yuqori
sifatini va uzoq muddat ishlashini taxminlaydi. 40 va 40X ( HRC 38-40) po‘latlar uchun T5K10
plastinkalari, yuqori mustahkam cho‘yan (NV 350380) uchun VK8 plastinka-lari qo‘llaniladi.