Mavzu: Fosforning kislorodli birikmasi



Download 0,81 Mb.
bet1/3
Sana30.06.2022
Hajmi0,81 Mb.
#720590
  1   2   3
Bog'liq
SHAVKAT 8


Bekobod tumani XTB tasarrufidagi 51-umumiy o’rta ta’lim maktabining kimyo fani o’qituvchisi Suyarov Shavkatning bir soatlik ochiq dars ishlanmasi


MAVZU:Fosforning kislorodli birikmasi



Reja



  • Fosfor bir nechta oksid hosil qiladi.

  • Ulardan eng muhimlari P 4 O 6 va P 4 O 10 . Ko`pincha ularni formulalari soddalashtirilgan holda P 2 o 3 va P 2 O 5 tarzida yoziladi.


P 2 O 3

  • P 4 O 6 -mumsimon kristall modda, Fosforni kislorod yetishmagan sharoitda yondirish yo`li bilan olinadi. Kuchli qaytaruvchi va juda zaharli.


P 2 O 5

  • P 4 O 10 -oq gigroskopik kukun. Fosforni mo`l havoda yoki kislorodda yondirish orqali oplinadi. U suv bilan shiddatli birikadi. Boshqa birikmalardanm ham suvni tortib oladi. Gazlar va qurituvchi sifatida ishlatiladi. Fosforning oksidlari va barcha kislorodli birikmalari, azotning xuddi shunday birikmalariga qaraganda ancha mustahkamroqdir. Bunga sabab azotga nisbatan fosforda metallmaslik xossalarining susayganligidir.



  • P 2 O 5 ning suvda erishidan oddiy sharoitda: Fosforning yonishida kislorod yetarli miqdorda ishtirok etganda P4O10 tarkibli fosfor (V)-oksidi hosil bo‘ladi. Fosfor (V)-oksidini soddaroq qilib — P 2 O 5 ko‘rinishida yozamiz:

  • 4P + 5O 2 = 2P 2 O 5.

  • Fosfor (V)-oksidi oq rangli, gigroskopik (suvni shimib oluvchi) modda bo‘lib, suvda yaxshi eriydi. P 2 O 5 ning suvda erishidan oddiy sharoitda:

  • P 2 O 5 + H 2 O = 2HPO 3 metafosfat kislota hosil bo‘ladi.



  • P2O5ni suvli eritmasini qizdirish bilan ortofosfat kislota olish mumkin:

  • P 2 O 5 + 3H 2 O = 2H 3 PO 4 .

  • yoki birinchi reaksiyada hosil bo‘lgan metafosfat kislota harorat ta’sirida suv bilan reaksiyaga kirishib, ortofosfat kislotani hosil qiladi: HPO 3 + H 2 O = H 3 PO 4 . Ortofosfat kislota ohista qizdirilsa, pirofosfat kislota hosil bo‘ladi:

  • 2H 3 PO 4 = H 4 P 2 O 7 +H 2 O

  • qizdirish davom ettirilsa, P2O5 gacha parchalanadi.



  • HPO 3, H 4 P 2 O 7 larni hosil qilish muhim ahamiyatga ega. O`rtofosfat (fosfat) kislota laboratoriyada kalsiy o`rtofosfatga konsentrlangan sulfat kislota ta’sir ettirib qizdirish yo‘li bilan olinadi:

  • Ca 3 (PO 4 ) 2 +3H 2 SO 4 = 3CaSO 4 +2H 3 PO 4 Fosforni yetarli miqdordagi kislorodda yondirib, hosil bo‘lgan P 2 O 5 ga qizdirib turib suv ta’sir ettirish yo‘li bilan ham ortofosfatkislota olish mumkin:

  • P → P 2 O 5 → H 3 PO4



  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish