Mavzu: Fosfor va uning xossalari

Dars usuli: an’anaviy

I. Tashkiliy qism a) salomlashish b) davomadni aniqlash d) siyosiy daqiqa

Dars bosqichlari va vaqt taqsimoti:
1	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2	O‘tilgan mavzuni esga solish;uyga vazifani so`rash	10 daqiqa
3	Yangi mavzuni yoritish:	15 daqiqa
4	Yangi mavzuni mustahkamlash	10 daqiqa
5	Darsga yakun yasash va baholash	5 daqiqa
6	Uyga vazifa	2 daqiqa

II.Yangi darsning bayoni.

Kislotalar deb tarkibida metall atomlariga almashina oluvchi vodorod atomlari hamda kislota qoldig‘idan iborat bo‘lgan murakkab moddalarga aytiladi.Kislotalar tarkibidagi vodorodlar soni kislota qoldig‘ining valentligiga son jihatdan teng bo‘ladi, chunki vodorod bir valentlidir.Kislotalar funksional guruhli moddalar toifasiga mansubdir.Kislotalarning umumiy formulasi H_nK tarzida ifodalanadi: bu yerda K-kislota qoldig‘i; n-kislota qoldig‘ining valentligi.Kislotalarda vodorod kislota qoldig‘i bilan to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘ hosil qilgan holda birikadi.Kislotalarning empirik va grafik tasvirlanishini quyidagicha ifodalash mumkin:

HCl	HNO3	H2SO4	H3PO4
Xlorid kislota	Nitrat kislota	Sulfat kislota	Ortofosfat kislota
Xlorid kislota molekulasing tuzilishi	Nitrat kislota molekulasing tuzilishi	Sulfat kislota molekulasing tuzilishi	Ortofosfat kislota molekulasing tuzilishi

Nomlanishi. Kislotalarning nomi kislota qoldig‘i nomidan keltirib chiqariladi. Bunda quyidagi asosiy kislota qoldiqlari nomi va mos keladigan kislotalar nomi hamda ularning formulalari berilgan jadvaldan foydalanamiz (kislota qoldiqlari valentligi chiziqchalar bilan ko‘rsatilgan):