Mavzu: Eritmalarning kristallanishi. Isitish, suyuqliklarni sovitish va bug'ni kondensasiyalanishi

Kristallizatorlarni hisoblash
Kristallizatorning moddiy balansi. Buning uchun quyidagi qattaliklarni qabul qilamiz: G_b — dastlabki eritmaning miqdori, kg; G_kr — kristallarning miqdori, kg; G_k — qoldiq eritmaning miqdori, kg; W — bug`lanish paytidagi ajralgan erituvchining miqdori, kg. Davriy ishlaydigan kristalizatorlar uchun jarayonning oxirida moddiy balans tenglamasi quyidagicha yoziladi:
G_b = G_k +G_kr + W (33.1)
Kristallanayotgan moddaning tarkibini massaviy ulushlarda qabul qilamiz: B_b — dastlabki eritmada; B — qoldiq eritmada; B_kr — kristallarda. Agar modda suvsiz shaklda kristallanayotgan bochlsa, bunda B_kr=1
1. Kristallanish jarayonida kristallogidrat hosil bochlsa (ya`ni kristallarning tarkibiga erituvchining molekulalari ham kirib joylashsa), u holatda:
(33.2)
bu yerda M — kristallanayotgan moddaning molekulyar massasi; M<sub>kr</sub> — kristallogidratning molekulyar massasi.
Suvsiz kristallanayotgan modda uchun moddiy balans tenglamasini boshqa kochrinishda ham yozish mumkin:
G<sub>b</sub>B<sub>b</sub>= G<sub>k</sub>B<sub>k</sub> + G<sub>kr</sub>B<sub>kr</sub> (33.3)
Erituvchining bir qismi bug`latilmaydigan kristallizatorlar uchun moddiy balans tenglamasi tuzilganda, (33.1)
tenglamadagi W= 0. Bunday sharoitda, agar G_b, B_b, B_k lar machlum bochlsa, G_k va B_kr larning qiymatlari topilishi mumkin. Buning uchun (33.1) va (33.3) tenglamalar echilishi zarur. Agar erituvchining bir qismi ajratib olinishi lozim bochlganda, avvalo bug`lanishi kerak bochlgan erituvchining miqdori qabul qilinadi. Erituvchining bir qismi ajratilgandan sochng eritmadagi kristallanayotgan komponentning oxirgi konsentratsiyasi B₀ machlum bochlganda, W ning miqdorini quyidagi tenglama orqali aniqlasa bochladi:
(33.4)