Mavzu: “Erigan gaz rejimidagi neft konlarini ishlash”

Gaz bosimi (gaz do‘ppisi) rejimi – bu rejimda neft uyumi xududidagi asosiy harakatlantiruvchi kuch – bu gaz do„ppisida mujassam bo„lgan gazlarning bosim pasayishi tufayli kengayishi hisobiga hosil bo„luvchi kuchlardir. Bu holatda aksariyat suv-neft chegarasi deyarli surilmaydi (mabodo agar u surilsa gaz do„ppisi va suv bosimi rejimlaridan hosil bo„lgan aralash rejim bo„lgan bo„ladi). Bu rejim jarayonida qatlam bosimi bir meyorda olingan neftmiqdoriga mutanosib ravishda pasaya boradi. Shuning uchun bosim pasayishi hisobiga olinayotgan neft miqdori vaqt birligida deyarli o„zgarmas bo„lganligi uchun uyum zahiralarini hisoblash mumkin bo„ladi.
Neft quduqlari aksariyat hollarda favvora usulida ishlaydi, lekin vaqt o„tishi bilan bosim pasayib, qatlamdagi neftni favvora shaklida yuqoriga ko„tarib beraolmasligi mumkin va natijada quduqdan suyuqlik otilib chiqishi to„xtaydi, uni nasoslar bilan chiqarish lozim bo„ladi.
Erigan gaz rejimi – bu rejimda neft quduqlar tubiga asosan neft tarkibida erigan gazning harakatlanishi tufayli o„sha harakati natijasida o„zi bilan neft tomchilarini birga olib ketishi hisobiga oqib keladi. Ko„rinib turibdiki, bu rejimda na chekka suvlari, na gaz do„ppisi neftning harakatiga yordam bermaydi. Bu holatda quvvat juda kam. Shuning uchun bu rejimda dastlabki quduqlar favvora bermaydi, quduqlardagi suyuqlik quduq ichida bo„ladi va chuqurlik nasoslari tushirish natijasida olinadi. Aksariyat erigan gaz rejimi taranglik suv siquvi rejimida uyum ma‟lum bir muddat ishlagandan so„ng qatlam bosimi neftning to„yinganlik bosimiga yetib kelgach, neft tarkibidagi gazlarning uning ichidan ajralib chiqishi natijasida hosil bo„lgan energiya hisobiga harakatga keladi. Qatlamning ishlash rejimi erigan gaz rejimiga aylanadi. Bunday hollarda chekka suvlar biroz faolroq bo„lsa, aralash rejim hosil bo„ladi va uning energiyasi tezlikda tugaydi. Shuning uchun ham bu rejimdagi neft beraoluvchanlik koeffitsiyenti juda past bo„ladi. Agar kollektorlik xususiyatlari qatlamda yaxshi bo„lsa hamda neft ancha suyuq va qazilgan quduqlar zichligi ancha yuqori bo„lsa, neft beraoluvchanlik koeffitsiyenti 0,3 atrofida bo„lishi mumkin, aks holda u koeffitsiyent 0,15 – 0,2 atrofida qoladi.