Mavzu: elektr maydonni hisoblash. Elektrostatik maydon induktsiya vektori va uning oqimi

 
(1.7)
ifoda har qanday sirt va har qanday maydonning induktsiya oqimini 
hisoblashda ishlatiladi. Bunda 
qiymat 
⃗⃗ 
vektorning, sirt normali 
⃗⃗ 
yo’nalishidagi tashkil etuvchisi, yoki boshqacha aytadigan bo’lsak
 
ga 
proyeksiyasi. 
, 
⃗⃗
⃗⃗ 
 
Ushbu 
(1.7)
ifodani integrallash orqali natijaviy oqim topiladi. 
Agar maydon 
zaryadlar sistemasidan hosil qilinayotgan 
bo’lsa, u holda superpozitsiya printsipiga binoan maydonning istalgan nuqtasidagi 
elektrostatik maydon induktsiya vektori 
⃗⃗ 
, har bir 
zaryadning alohida hosil 
qilayotgan induktsiya vektori
 
⃗⃗ 
larning geometrik yig’indisiga teng. Boshqacha 
qilib aytganda 
⃗⃗ 
vektorlarning geometrik yig’indisining ya’ni 
⃗⃗ 
ning ixtiyoriy 
yo’nalishga proyeksiyasi har bir 
⃗⃗ 
vektorning shu yo’nalishdagi pryeksiyalarining 
algebraik yig’indisiga teng. Oqimni hisoblash uchun yozilgan ifodadan ko’rinadiki 
induktsiya vektorining oqimi Ф , induktsiya vektori
 
⃗⃗ 
ga proportsional bo’ladi.
Shuni ta’kidlab o’tish lozimki, berilgan sirt orqali o’tayotgan induktsiya 
vektorining oqimi, shu sirtdan o’tayotgan induktsiya chiziqlarining to’la sonini 
ifodalaydi. 
Yuqoridagilardan xulosa qiladigan bo’lsak: 
1-xulosa: 
Vakumda (shuningdek havoda ham) kuchlanganlik chiziqlari erkin 
zaryaddan boshlanib, cheksizlikka tomon yo’nalgan bo’ladi, yoki erkin zaryadda 

---

tugaydi. Dielektriklarda esa unga qo’shimcha bog’langan zaryadlarda tugab qoladi. 
Induktsiya chiziqlari
hoh vakum, hoh dielektrik qaralsin, ular chegarasi, 
shuningdek ichida hech qanday uzilish bo’lmas ekan. 
2-xulosa: 
Biror yopiq 
sirtda, zaryadlar sistemasidan hosil qilinayotgan 
elektrostatik maydon induktsiya vektorining oqimi Ф, har bir 
zaryadning alohida 
hosil qilayotgan induktsiya vektori oqimi 
larning algebraik yig’indisiga teng 
bo’ladi. Uni matematik ko’rinishda quyidagicha yoziladi