Mavzu: Elektr kattaliklar



Download 0,7 Mb.
Pdf ko'rish
bet7/8
Sana08.01.2022
Hajmi0,7 Mb.
#334950
1   2   3   4   5   6   7   8
Bog'liq
elektr kattaliklar

                        

 

 

Modomiki, tok vaqt birligi ichida koʻndalang kesim yuzidan oʻtayotgan 



zaryadlar miqdoriga teng ekan, biz uni matematik jihatdan quyidagicha 

ifodalashimiz mumkin: 

i = dq/dt

 

 



 

 

Kuchlanish 



Kuchlanish tushunchasini bilishimiz uchun oldin quyidagi oʻxshashlikka 

qaraylik: 

Kuchlanish ogʻirlik kuchini eslatadi

 

m



m

m massali jism uchun 

h

h

balandlikning oʻzgarishi potensial 



energiyaning oʻzgarishiga olib keladi,

 

\Delta U = mg\Delta 



h

Δ

U

=

mg

Δ

h

delta, U, equals, m, g, delta, h. 



q

q

q zaryadga ega zarra uchun 

V

V

V kuchlanish potensial energiyaning 

oʻzgarishiga olib keladi,

 

\Delta U = qV



Δ

U

=

qV

delta, U, equals, q, V. 

Elektr zanjirdagi kuchlanish 

g\cdot \Delta h

g

Δ



h

g, dot, delta, 

koʻpaytmaga oʻxshaydi. Bu yerda



 

g

g



 erkin tushish tezlanishi, 



\Delta 

h

Δ



h

delta, h 

esa balandlikning oʻzgarishidir.

 

Qirning tepasida turgan toʻp pastga qarab harakatlanmoqda. Yoʻlning 



yarmida u potensial energiyasining yarmini sarflagan 

boʻladi.


 

Kuchlanish “tepaligi”ning yuqorisidagi elektron simlar va zanjir 

elementlari orqali pastga “harakatlanadi”. U yoʻl boʻylab ish bajarib, 

potensial energiyasini yoʻqotib boradi. Elektron tepalikning oʻrtasiga 

kelganda potensial energiyasining yarmin

i yoʻqotgan boʻladi.

 

 

Toʻp uchun ham, elektron uchun ham tepalikdan pastga tushish oʻz



-

oʻzidan sodir boʻladi. Toʻp va elektron past energiya sathlariga qarab oʻz

-

oʻzidan harakatlanadi. Toʻpning pastga tomon harakati davomida uning 



yoʻlidan daraxt yoki ayiqqa oʻxshagan, u urilib qaytishi mumkin boʻlgan 

narsalar chiqishi mumkin. Biroq biz elektronlarni simlar yordamida 

yoʻnaltiramiz va ularni zanjirning maʼlum qismlari boʻylab oqishga 

majbur qilamiz. 

Matematik nuqtayi nazardan, kuchlanish zaryadni koʻchirish

da 


bajarilgan ishga teng: 


V = \dfrac{\Delta U}{q}

V

=

q

Δ

U

V, equals, start fraction, delta, U, 

divided by, q, end fraction 

Bu 


 

kuchlanishni tushuntirishning sodda yoʻli.



 

Quvvat 


Quvvat

 



 bu (

\text UU


start text, U, end text) vaqt birligida bajarilgan ish. 

Quvvatning birligi joul/sekund, ushbu birlik xalqaro birliklar 

sistemasida 

vatt (uatt)

 deb ataladi. 

 

 

Elektr zanjiri quvvatni uzata oladi. Tok kuchi 



 vaqt birligida oqayotgan 

zaryad miqdori, kuchlanish esa birlik zaryadni koʻchirishda bajarilgan 

ish. Biz ushbu taʼriflarni quyidagi quvvat formulasiga qoʻ

llaymiz: 

Elektr quvvat kuchlanishning tok kuchiga koʻpaytmasiga teng. Birligi –

 

vatt. 


 


Download 0,7 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish