Мавзу: Ёғоч ўймакорлиги



Download 60,7 Kb.
bet3/12
Sana14.07.2022
Hajmi60,7 Kb.
#800611
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12
Bog'liq
Ёғоч ўймакорлиги

XI—XII асрларда халқ амалий санъати янада гуркираб ривожланди. Мураккаб нақш тури бўлган геометрик нақш, яъни гириҳ нақши безакда етакчи ўринни эгаллади. Архитектура уй рўзғор буюмлари янада бадиий, нафис қилиб безатилди. Гириҳ нақши янада ривожланди. Масалан, XII асрга оид ёғоч ўймакорлиги намунаси Самарқанддаги Шоҳи-Зинда деворининг орасидан топилган бўлиб, у ўзининг бадиий нафис ва табиий ишланганлиги билан кишини лол қолдиради.

  • XI—XII асрларда халқ амалий санъати янада гуркираб ривожланди. Мураккаб нақш тури бўлган геометрик нақш, яъни гириҳ нақши безакда етакчи ўринни эгаллади. Архитектура уй рўзғор буюмлари янада бадиий, нафис қилиб безатилди. Гириҳ нақши янада ривожланди. Масалан, XII асрга оид ёғоч ўймакорлиги намунаси Самарқанддаги Шоҳи-Зинда деворининг орасидан топилган бўлиб, у ўзининг бадиий нафис ва табиий ишланганлиги билан кишини лол қолдиради.
  • XIII асрда Чингизхон босқинчилиги туфайли маданий ҳаёт издан чиқди.
  • У 1219—1221 йилларда муғул ҳукмдорлиги остида Ўрта Осиёдаги Бухоро, Самарқанд, Урганч, Балх, Мавр шаҳарлари остин-устун қилиб ташланди.
  • XIV асрнинг иккинчи ярмида Ўрта Осиё Темур бошчилигида бириктирилди. Темур ва темурий-лар даврида санъатнинг барча турлари қатори халқ амалий санъати жуда тез суръатлар билан ривожланди. Айниқса ёғоч ўймакорлиги ҳам юқори чўққига кўтарилди. Амир Темур Ўрта Осиё маданияти ва санъатини ривожлантиришда катта ҳисса қўшди.

«Амир Темур ўз пойтахти (Самарқанд)нинг қурилиш ва ободонлиги учун ҳаракат қилиш билан бир қаторда Хуросон (Афғонистон), Эрон, Мовароуннаҳр сингари ўлкалардан энг машҳур ҳунармандларни, санъаткорларни пойтахтга тўплади, нафис тасвирий санъатнинг наққошлик, меъморчилик, архитектура, ҳаттотлик каби санъат турларини ривожлантиришда улардан унумли фойдаланди.

  • «Амир Темур ўз пойтахти (Самарқанд)нинг қурилиш ва ободонлиги учун ҳаракат қилиш билан бир қаторда Хуросон (Афғонистон), Эрон, Мовароуннаҳр сингари ўлкалардан энг машҳур ҳунармандларни, санъаткорларни пойтахтга тўплади, нафис тасвирий санъатнинг наққошлик, меъморчилик, архитектура, ҳаттотлик каби санъат турларини ривожлантиришда улардан унумли фойдаланди.
  • XIV—XV асрларда Самарқандда тўпланган маҳаллий ва хорижий санъаткорлар, ҳунармандлар ва муҳандислар жомеъ мачитлари, мадрасалар, хонақолар, саройлар ҳамда бошқа улкан иншоотлар қурилишида фаол қатнашганлар, улар ҳозирги кунларда биз кўриб, кўзимиз ва дилимиз қувонаётган гўзал ва нафис тарихий маданий обидалар, бунёд этилишида ўзларининг бутун билим, ҳунар, санъат ва маҳоратларини сарф этганлар».
  • XIV аср ўрталарида Шайх Сайфуддин Бохарзийнинг даҳмасига ишланган ёғоч ўймакорлиги нақши топилди. Санъатнинг устки қисмида ўрнатилган ёғоч тахтасидаги ўймалар шундай ўйилганки, ўйма нақшнинг нафислиги, унинг мураккаблиги, табиийлиги, динамиклиги, жуда сифатли ўйилганлиги кишини ҳайратга солади. Ўймани бажаргаи устанинг нақадар нозик дидли кучли назариётчи ҳамда амалиётчи етук уста эканлиги ўз-ўзидан кўриниб турибди. Ундаги нақшларнинг эркин, нозик ҳаракати инсон руҳини кўтаради.

Download 60,7 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   12




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish