Mavzu: Domna pechlari tuzish va yordamchi qurilmalar Reja

3 F e ,0 3 + CO = 2Fe30 4 + CO, + Q
Fe30 4 + CO = 3FeO + CO, - Q
FeO + CO = Fe + C 0 2 + Q
Temirning tem ir oksidlaridan CO hisobiga qaytarilish tezligi pech temperaturasiga, ruda tarkibiga, fizik holatiga, qaytaruvchi gazlarning miqdoriga bo g iiq . Shuni qayd etish kerakki, shaxtaning pastki qismida (1000 С zonasida) hali qaytarilmay qolgan temir ruda g‘ovaklaridagi qorakuya ko‘rinishidagi qattiq uglerod hisobiga ham qaytariladi: FeO + С = Fe + CO - Q. Tajribalar shuni ko‘rsatadiki, Fe ning 60-50% uglerod (II)- oksidi hisobiga va 40-60% qattiq uglerod hisobiga (agar 0,2-1% shlakka o‘tishi hisobga olinmasa) to ‘la qaytariladi. Temirning uglerodga to'yinishi. Qaytarilgan g'alvirak temir, uglerod (Il)-oksid va uglerod bilan reaksiyaga kirishib, temir karbidini hosil qiladi:
3Fe + 2CO = Fe,C + CO,;
3Fe + С = Fe3C.



Uglerodga to ‘yingan bu birikma 1150-1200C temperaturada suyuqlanadi, koks bo‘laklari orasidan o ‘tib uglerodga to‘yinib, o‘txonaga to'plana boradi. Bu qotishma tarkibida 3,5-4% uglerod bo‘ladi. Domnada Fe dan tashqari Si, Mn, S, P va boshqa elementlar ham oksidlaridan qaytariladi, masalan, Si va Mn yuqoriroq temperaturada uglerod bilan quyidagi reaksiya bo'yicha qaytariladi:

MnO + С = Mn + CO - Q;
S i0 2 + 2C = Si + 2CO - Q.

Shixta tarkibidagi fosfor, asosan, kalsiyning fosforli tuzi - Ca3P2Og [(C a0)3P20 5] tarzida bo‘ladi. Bu tuzdan dastlab kremniy (IV)-oksidi yordamida fosfat angidrid keyin undan uglerod hisobiga fosfor qaytariladi:

(C a0 )3P ,0 5 + 3 S i0 2 = 3 C a 0 S i0 2 + P20 5 +Q;
P20 5 + 5C = 2P +5CO - Q.