Mavzu: Dodekafoniya

Mavzu:Dodekafoniya

Fortepiano 4-kurs Musayeva Xonzoda

Xamidjanova Dilbar

Kompozitorlar

АРНОЛЬД ШЁНБЕРГ Йозеф Маттиас Хауэр

Витольд
Лютославский

Dodekafoniya-atonal musiqann muayyan qoidalarga boʻysundirish maqsadida yaratilgan kompozi-torlik texnikasi. 

1910-y.larda Avstriyada Y. M. Xauer, F. G. Klayn, shuningdek, rus kompozitori N. Roslavetslar Dodekafoniyaga yaqin tarzda asarlar yaratishga uringan. Mukammal Dodekafoniyaning qonunqoidalarini avstriya kompozitori A. Shyonberg (10 yildan ziyodroq davr mobaynida) ishlab chiqib, muhimi, ijodiy amaliyotda qoʻllagan (1923-yil, fortepiano uchun 3 ta pyesa) lar yozgan.

Dodekafoniyaning so`zining ma`nosi nima?

Dodekafoniya (yunoncha: dodeka - oʻn ikki va phone — tovush) degan ma`noni anglatadi. Dodekafoniyada asarni tashkil etuvchi kuy va hamohangliklar majmui seriya deb atalib, turli balandlikdagi 12 xromatik, teng huquqli tovushning muayyan izchilli-gidan tuziladi, bunda registr, gori-zontal va vertikal yoʻnalishlar erkin ravishda almashadi. Dodekafoniya ustalari orasida A. Shyonbergning shogirdlari A. Berg , A. Vebern, rus kompozitori I. Stravinskiy, polyak V. Lyutoslavskiy, italyan mualliflari L. Dallapikkola, L. Nono, yapon kompozitorlari Yo. Matsudayra, T. Mayudzumi, K. Fukusima va b. tanilgan. Oʻzbekistonda ilk bor F. Yanov-Yanovskiy, M. Tojiyev, N. Zoki-rov, keyinchalik M. Maxmudov, N. Gʻiyosov, D. Yanov-Yanovskiy va b. kompozitorlar Dodekafoniyaning ayrim xususiyatlaridan foydalanishgan.

Dodekafoniya nota yo`nalishi

Dodekafoniya yo`nalishidagi asarlar

Erik Bergman ning Espressivo asari

Ushbu asarningning boshida ikkinchi bosqichning 12 tonli ketma-ket texnikasi qo'llaniladi - gorizontal dodekafoniya (12 ta tovush va uning o'zgarishlari seriyasi), vertikal dodekafoniya (uch nota va bir qatordan yaratish) o'z ichiga olgan kombinatsiyalangan dodekafoniya. to'rt tonli akkordlar va ularning transformatsiyasi), segmental dodekafoniya. Umuman olganda, asarning boshlanishini, ularning har biridagi asosiy seriyalarni o'zgartirish turiga ko'ra ikki qismga bo'lish mumkin. Birinchi bo'lim (1-15 barlar) ekspozitsiyani o'z ichiga oladi: turkumning melodik va garmonik shakldagi dastlabki taqdimoti va uning minimal o'zgarishlarini ko`rishimiz mumkin.

Ushbu asarningning boshida ikkinchi bosqichning 12 tonli ketma-ket texnikasi qo'llaniladi - gorizontal dodekafoniya (12 ta tovush va uning o'zgarishlari seriyasi), vertikal dodekafoniya (uch nota va bir qatordan yaratish) o'z ichiga olgan kombinatsiyalangan dodekafoniya. to'rt tonli akkordlar va ularning transformatsiyasi), segmental dodekafoniya. Umuman olganda, asarning boshlanishini, ularning har biridagi asosiy seriyalarni o'zgartirish turiga ko'ra ikki qismga bo'lish mumkin. Birinchi bo'lim (1-15 barlar) ekspozitsiyani o'z ichiga oladi: turkumning melodik va garmonik shakldagi dastlabki taqdimoti va uning minimal o'zgarishlarini ko`rishimiz mumkin.

Erik Bergman ning Espressivo asari haqida