Мавзу. «Диншунослик фанининг предмети, мақсади ва вазифалари»

Ислом ҳеч қачон қирғинга, биродаркушликка, қон тўкишга даъват этмайди. Одам ўлдирма, ноҳақ қон тўкма, бировнинг ҳақини ема, зино қилма сингари муқаддас тушунчалар ислом ахлоқининг асосий устунларидан саналади. Буни асосини ислом динининг асосий манбалари бўлмиш Қуръони Карим ва Пайғамбар ҳадисларидан ҳам исталганча мисоллар келтириш мумкин. Бундан ташқари пайғамбар ва у кишидан кейинги даврда яшаб ислом дин ривожига ўзларининг салмоқли хиссаларини қўшган ислом олимларининг ҳаётида ҳам тарихий мисоллар талайгина.

• Ислом ҳеч қачон қирғинга, биродаркушликка, қон тўкишга даъват этмайди. Одам ўлдирма, ноҳақ қон тўкма, бировнинг ҳақини ема, зино қилма сингари муқаддас тушунчалар ислом ахлоқининг асосий устунларидан саналади. Буни асосини ислом динининг асосий манбалари бўлмиш Қуръони Карим ва Пайғамбар ҳадисларидан ҳам исталганча мисоллар келтириш мумкин. Бундан ташқари пайғамбар ва у кишидан кейинги даврда яшаб ислом дин ривожига ўзларининг салмоқли хиссаларини қўшган ислом олимларининг ҳаётида ҳам тарихий мисоллар талайгина.

ДИНИЙ ЭКСТРЕМИСТИК ТАШКИЛОТЛАР ЎЗЛАРИНИНГ ҒАРАЗЛИ МАҚСАДЛАРИНИ АМАЛГА ОШИРИШ УЧУН ҚУЙИДАГИ ИШЛАБ ЧИҚИЛГАН ИЖТИМОИЙ ПСИХОЛОГИК ОМИЛЛАРГА ЖИДДИЙ ЭЪТИБОР БЕРАДИЛАР ВА ТУРЛИ ЙЎЛЛАР, УСУЛЛАР БИЛАН БОСҚИЧМА-БОСҚИЧ АМАЛГА ОШИРАДИЛАР

Диний экстремистлар манфур ниятларини ниқоблаш учун ўз жамоаларига Қуръон оятлари ва ҳадисларга таяниб ном танлайди.

Диний билимларни ўрганиш ниятида бўлганлар диний экстремистик харакатга аралашиб қолмасликлари учун нималарга эътибор беришлари керак? Фараз қилайлик, юқоридаги каби ҳолатларда номаълум ёки яхши таниш бўлмаган шахс мурожаат қилди. Ушбу кимса суҳбат бошида ислом асосларини ўрганишга қаратилган ҳаракатларга рағбат бериб, асл мусулмоннинг бурч ва жавобгарлиги каби мавзуларда сўз юритади. Сўнгра, билвосита саволлар билан унга тааллуқли маълумотлар, хусусан диний ва сиёсий қарашлари билан қизиқади. Суҳбатнинг охирида эса, ўзининг исломга қизиқиши беҳад экани ва яқин биродарлари билан диний билимларини пухта эгаллаётганини айтиб, «ўлжа»га ҳам шуни таклиф этади. Шуни таъкидлаш жоизки, бундай суҳбатлар бир мулоқотда бўлиб ўтиши ёки бир неча учрашувга чўзилиши мумкин.

• Диний билимларни ўрганиш ниятида бўлганлар диний экстремистик харакатга аралашиб қолмасликлари учун нималарга эътибор беришлари керак? Фараз қилайлик, юқоридаги каби ҳолатларда номаълум ёки яхши таниш бўлмаган шахс мурожаат қилди. Ушбу кимса суҳбат бошида ислом асосларини ўрганишга қаратилган ҳаракатларга рағбат бериб, асл мусулмоннинг бурч ва жавобгарлиги каби мавзуларда сўз юритади. Сўнгра, билвосита саволлар билан унга тааллуқли маълумотлар, хусусан диний ва сиёсий қарашлари билан қизиқади. Суҳбатнинг охирида эса, ўзининг исломга қизиқиши беҳад экани ва яқин биродарлари билан диний билимларини пухта эгаллаётганини айтиб, «ўлжа»га ҳам шуни таклиф этади. Шуни таъкидлаш жоизки, бундай суҳбатлар бир мулоқотда бўлиб ўтиши ёки бир неча учрашувга чўзилиши мумкин.
• Таъкидлаш жоизки, ҳамма вақт ҳам диний мутассиб оқимлар аъзолари илк суҳбатданоқ норасмий адабиётлар ва шахслар ҳақида батафсил сўзламайди. Улар ўз жамоаларига жалб қилиш мақсадида расман тан олинган диний адабиётлар орқали сабоқ олишни тавсия этиши ҳамда бошланғич илмларни ўрганиш учун ўз жамоасига таклиф қилиши мумкин. Буларнинг бари қанчалик жозибадор ва тўғри бўлиб кўринмасин, диний маълумоти ва аниқ мақсадларини билмаган одамдан диний билимларни ўрганишга ҳаракат қилиш салбий оқибатларга олиб келиши мумкин. Диний билимларга бўлган эҳтиёжни Ўзбекистон Республикаси қонунлари доирасида таъминлаш тўғри бўлади.