Mavzu: Diniy ekstremizm, fanatizm va radikalizmnimg psixologik xususiyatlari. Reja: Diniy ekstremizm va uning xususiyatlari

Angliyalik ekspert Jon Xezersho (John Heathershaw) fikricha radikalizm tushunchasi shu qadar noto’g’ri talqin qilinadiki, bugun dindorlik va radikalizmga bir qolipda qarashadi. Extremizm tushunchasining ham ta’rifi shunday. Hukumatlar nima desa shuni qaytaraverish bilan nimaga erishamiz, deya so’raydi u. Ilm ahli bu tushunchalarning mag’zini tushuntirib berishi kerak, deydi u.

• Angliyalik ekspert Jon Xezersho (John Heathershaw) fikricha radikalizm tushunchasi shu qadar noto’g’ri talqin qilinadiki, bugun dindorlik va radikalizmga bir qolipda qarashadi. Extremizm tushunchasining ham ta’rifi shunday. Hukumatlar nima desa shuni qaytaraverish bilan nimaga erishamiz, deya so’raydi u. Ilm ahli bu tushunchalarning mag’zini tushuntirib berishi kerak, deydi u.
• Albatta bu oson emas. Masalan, mintaqada mutaxassislar siyosatga qarshi gapirish u yoqda tursin, ko’p hollarda o’z bilganlarini aniq tushuntirib berishga qiynaladi. Kommunikatsiya - muhim omil. Mahalliy matbuotning ham bu mavzuni yoritishga haddi sig’maydi.
• Xezersho deydiki, G’arb axborot vositalari va ekspertlari ham masalaga chuqurroq qarashga erinadi yoki buni lozim deb topmaydi. Radikalizm xavfi va dinni bir-biriga bog’lash mantiqiy bir ishdek.
• Vaholanki, deydi olim, har qanday jamiyatdagi muammolar asosan siyosatga, tuzum va hukumat qarorlariga borib taqaladi.

G'arb uchun radikalizm yoki radikallashish nima? Amerika hukumati ta'rifi: radikallashish xilma-xil ko'rinishga ega va hudud va guruhga qarab turlicha. Radikalizm ostidagi omillar - mahalliy hukumat yoki muhitdan shaxsiy norozilik yoki xalqaro jarayonlarga nisbatan qarshilik, siyosiy nafrat. Britaniyada ham shunga o'xshash talqinni eshitasiz: radikalizm bir muammoga asoslanmaydi. Qashshoqlik, ishsizlik, imkonsizlik, jamiyatga qo'shila olmaslik, shaxsiy nafratiga sherik odamlarni topib, birgalikda zo'ravonlikka berilish va hokazo.
Ekstremizm bu radikalizmga haddan tashqari mukkasidan ketish va buni amalda ko'rsata boshlash, masalan, qonli xurujlar uyushtirish. O'z qora maqsadlariga zo'ravonlik bilan erishishga harakat qilish terrorizm deb ham ataladi. Shundan kelib chiqib, bu uch tushuncha ko'pincha yonma-yon tilga olinadi.