Mavzu: Dinamikaning statistik o`rganish usullari

Potensial mehnat resurslariga mehnat yoshidagi mehnatga layoqatlilar kiritiladi. Mehnat qilish yoshi dinamikada o‘zgaruvchan bo‘lib, bu o‘zgarish davlat rivojlanish darajasi, iqtisodiyot krizisi yoki rivojlanishi, mehnat resurslariga bo‘lgan talab kabilar ta’sir ko‘rsatadi.

Haqiqiy mehnat resurslari deganda, o‘rganilayotgan davrda aholining o‘z mehnatiga o‘rin topgan qismi tushuniladi

Haqiqiy mehnat resurslari potensiali mehnat resurslariga qaraganda ko‘proqdir:

• Ishlaydigan o‘smirlar: ishlaydigan o‘smirlar soniga turli xil omillar ta’sir ko‘rsatadi, eng ko‘proq ta’sir ko‘rsatadigan omil ijtimoiy-iqtisodiy omildir. Bunga oila iqtisodiyoti va farovonligi ham kiradi.
• Ishlaydigan pensionerlar: ishlaydigan pensionerlar soniga, ayniqsa, demografik omil ta’sir ko‘rsatadi, ya’ni aholining eng tez ko‘payib boruvchi qismi katta yoshdagi kishilar, hozirgi davrda aholining qarish jarayoni va bular soni qancha tez ko‘paysa, ijtimoiy-iqtisodiy omilga ta’sir etuvchilar, o‘z iqtisodiyotini yaxshilashga intiluvchilar soni ham oshib boradi.

• imtiyozli pensiyaga

chiqib ishlamaydiganlar

soniga;


• ishdan ajralgan

holda o‘qiyotganlar

soniga;

• uy-ro‘zg‘or ishlari

bilan band bo‘lganlar

soniga;


• bola tarbiyasi bilan

band bo‘lganlar soniga;

• mehnat qilishni

istamaydiganlar soniga

va h.k.

Ta’sir etuvchi omillardan yana biri ma’naviy omil bo‘lib, mehnat qilishga o‘rgangan insonning mehnati jamiyatga kerak emasligi tushkunlikka olib keladi.

2017 yilda ish bilan band aholi sonining 2016 yilga nisbatan yuqori o’sish sur’atlari tashish va saqlashda 2,6 % ni, moliyaviy va sug’urta faoliyatida 2,4 % ni, qurilishda 2,1 % ni va savdoda 1,9 % ni tashkil etdi.