Mavzu: de-broyl to’lqinlari. Zarralarning to’lqin xossalari

Ushbu energiyani maxsus nisbiylik nazariyasidagi

(9.2)

munosabatdan ham topish mumkin.

Fotonning tinchlikdagi energiyasi

(9.3)

bo’lgani uchun to’la energiya faqat fotonlarning kinetik energiyasi ga teng bo’ladi, ya’ni

(9.4)

munosabat bilan topiladi. Biroq klassik fizika nazariyasida esa energiyani chastota bilan bog`lovchi birorta ham formula yo’q. Bu hodisa klassik fizika uchun juda katta echib bulmaydigan muammo edi. Bu muammoni hal etish uchun Lui de Broyl har bir foton to’lqin jarayoni bilan uzviy bog`langan bo’lishi kerak degan gipotezani ilgari surdi. Uning bu gipotezasi fotonning to’lqin xususiyatiga oid bo’lgan interferenstiyani tushuntirdi. Ikkinchi tomondan yorug`lik to’lqinlarining impulsga ega ekanligini Eynshteyn nazariy ko’rinishda, A.Kompton esa tajribada tasdiqladi. Shunday qilib (9.1) va (9.3) munosabatlardan yoki

(9.5)

ni olamiz, bunda - foton impulsi bo’lib

(9.6)

formula hosil bo’ladi.

(9.6) formula fotonning korpuskulyar xususiyatini xarakterlovchi impulsni fotonning to’lqin xususiyatini ifodalovchi kattalik-chastotasi (yoki to’lqin uzunlik) bilan bog`laydi. Demak (9.6) formulada fotonning bir-biriga zid bo’lgan ikki yoqlama xususiyati bo’lgan korpus-to’lqin xususiyati mujassamlangandir.