Mavzu: Chizma ishlariga oid qoidalalar

4.Aylanani teng 12 bo`lakka bo`lish.

           4-shakldagi b)chizmani huddi 6 ga bo`lish kabi amallar chizilib 2 marotaba

qaytariladi 6) chizmadagi 2 teshiklarni topish uchun esa O markaz orqali

qo`shimcha doirABiy o`q chizamiz. Aylanalarni 3,6 va 12 bo`laklarga teng bo`lish

usulida 30°li, 60°li, uchburchakli chizg’ichlardan foydalanish mumkin.

4-shakl

3-shakl

---

18

5.Aylanalarni teng 5,10 va 7 bo`laklarga bo`lish.

    

5-shaklni  a)chizmasida  ko`satilgan  sterjinlarga  rez'ba  yo`nuvchi  plashka

chizmasini chizish. Plashkа chizmasini chizish uchun berilgan aylanani teng 5

bo`lakka bo`lib olish kerak. Belgilangan O markaz orqali o`q chiziqlari o`tkazilib

berilgan diametrda aylana chizamiz. Aylana bilan o`q chizig’ni kesishishi

natijasida xosil bo`lgan A nuqta orqali R radiusda yoy chizib, bu yoy aylana bilan

kesishib P nuqtani beradi. Hosil bo`lgan P nuqtadan gorizontal o`qqa

pependikulyar bo`lgan chizig’ tushirib S nuqtani topamiz. S nuqta orqali R1

radiusda, ya`ni S1 qilib yoy chizib M nuqtani topamiz M nuqta ham gorizontal

o`qda xosil bo`ladi. Sirkulni bitta uchini bir nuqtaga ikkinchi uchini M nuqtaga

qo’yib aylantirish natijasida ikki nuqtani topamiz. 1,2 yoy aylana uzunligini 1/5

qismidir, qolgan 3,4 va 5 nuqtalarni topishda M1 uzunlikdan foydalanamiz.