Мавзу: Buyuk Ipak yo‘li va uning paydo bo‘lishi, tarmoqlari, yo‘nalishi, yuksalishi va susayishi Reja

Мавзу: Buyuk Ipak yo‘li va uning paydo bo‘lishi, tarmoqlari, yo‘nalishi, yuksalishi va susayishi
Reja:
Kirish
1.Buyuk ipak yo`lining paydo bo`lishi va rivojlanishi
2.O’rta asrlarda Buyuk ipak yo`lining yuksalishi va taraqqiyoti
3.Buyuk Ipak yo`lining susayishi oqibatida savdoning holati
4. o’rta osiyo xonliklar shaharlari O’rta Osiya nxonliklari shaharlarining rivojida savdo yo’llarini ahamiyati
Хулоса
Adabiyotlar

Kirish
Mavzuning dolzarbligi. Vatanimiz xalqlari tarixida «Buyuk ipak yo`li” katta ahamiyatga egadir. Jamiyat taraqqiyotining bronza davridan ham ilgari davrlarda ham hududlarni bog`lovchi vosita sifatida unga xos ixtisoslashgan yo`llar bo`lganligini va bo`layotganligiga tarix guvoh. Tarixda VI-IV (Miloddan avvalgi v) asrlarda Eron ahamoniylari saltanati davrida uning hududi bo`ylab, «Shoh yo`liga” o`tgna. Undan ham ilgariroq o`rta va Yaqin Sharqda Badaxshon lazuratiga bo`lgan ehtiyoj “lazurit yo`li”ning vujudga kelishiga sabab bo`lgan. Badaxshon lazurutlari Messopotamiya va Misr podsholari saroylarini ibodatxonalarini bezagan, ayollarning turli bezaklarini ishlashga keng qo`llanilgan. Yana takroriy suratda aytish mumkinki, Bronza davridagi (miloddan avvalgi III-II ming yillar) ana shunday yo`llardan biri “Lojuvard yo`li” deb atalib. Uning bir tarmog`i Badaxshon, Baxtriya va Marg`iyona hududlarini Xorazm, So`g`d. Markaziy Qozog`iston va Ural Bilan bog`lagan yana bir tarmog`i esa, Baxtriya va Marg`iyonani Mesopotamiya bilan bog`lagan. Badaxshon lojuvardning hind vodiysi. Mesopotamiya va Misrddan topilishi bu qimmatbaxo vodiysi. Qadimgi Sharqda nihoyatda qadrlanganligidan dalolat beradi. Yuqorida aytilganidek, qadimgi yo`llardan biri, Eron, ahmoniylarning yo`li bo`lib, bu yo`lning bir tarmog`i miloddan avvalgi VI-IV asrlarda Kichik Osiyo shaharlarini hamda O`rta yer dengizi bo`yidagi Efio, Sardi shaharlarini Eronning markazlaridan biri Suza bilan bog`langan bo`lsa, yana bir tarmog`i Eron, Baxtriya, orqali So`g`diyonaga, Toshkent vohasi va Qozig`iston hududlaridan o`tib Oltoygacha borgan.