Mavzu; Buxoro Samarqand musiqa uslubi haqidagi bilimlarni o’quvchilarga etkazish uslublari

O`qituvchining kirish so`zi- qisqa, emotsional, qiziqarli bo`lib, asosiy maqsad-bolalarning diqqatini tinglanadigan asarga jalb etish, unga qiziqish uyg`otishdan iborat bo`ladi.
O`qituvchi o`zining kirish so`zida bolalarga asar muallifi haqida qisqacha so`zlab berishi mumkin. Ba`zida esa, kirish so`zi bir necha savollardan iborat bo`lib, bolalar idrokini faollashtirish, ularda musiqani tinglashga katta ishtiyoq, qiziqish hosil qilishi kerak.
Musiqiy asarni tinglash- o`quvchilarni musiqani tinch, gaplashmasdan, bir biriga xalaqit qilmasdan tinglashga o`rgatish birinchi galdagi vazifadir. Asar boshidan oxirigacha ifodali, badiiy ijroda gramyozuv orqali yoki o`qituvchi ijrosida bo`lishi mumkin. Musiqa jaranglagan paytda o`qituvchining o`zi ham musiqani berilib tinglashi, ko`rsatma, savol bermasligi, yozuy-chizuv ishlari bilan shug`ullanmasligi lozim, ya`ni o`qituvchi musiqiy asarni o`quvchilar bilan birga tinglashi kerak.
Musiqa tahlili- musiqani tinglashdan oldin hissiy ta`sirni chuqurlashtirishga qaratiladi.Bu murakkab va o`quvchidan mahorat talab qiladigan bosqichdir.
Asarni tushunish va his etish barchada bir xil kechmaydi. Tahlil ko`pincha hissiy idrokka xalal ham berishi, tinglashga hohishni susaytirishi ham mumkin. Agar ifoda vositalari mazmundan ajratilgan holda ko`rib chiqilsa, shunday hol ro`y berishi mumkin. Musiqa savodidan yaxshi bilimga ega o`quvchilar musiqa tahlili jarayonida o`z bilimlarini bemalol qo`llaydilar. Musiqa tahlili ko`p hollarda quyidagi savollar yuzasidan o`tkaziladi:

1. 
   Mazmun va xarakter;
   
2. 
   Musiqiy janr;
   
3. 
   Musiqa qanday o`zgaradi?
   
4. 
   Musiqiy shakl;
   

Musiqa tahlili asosida o`quvchilarning musiqaning mazmun,
mohiyatiga kiribborishlari asosiy musiqiy qonuniyatlarni tushunib yetishlari bosqichma-bosqich tizimli ravishda hosil bo`ladi.
Qayta tinglash- o`quvchilar musiqani to`laroq idrok etishlari, anglab,
eslab qolishlari, asarni yoqtirib qolishlari uchun bir necha bor qayta tinglash maqsadga muvofiq. Chunki, bir marta tinglangan asar darhol bolalarga yoqadi, hamma bolalar tomonidan yetarli darajada emotsional qabul qilinadi deb aytib bo`lmaydi. Musiqiy asar o`quvchining musiqiy tajribasiga aylanishi uchun bir necha bor qayta tinglash jarayoni idrokni boyitishi, musiqiy obraz tasavvurini chuqurlashtirishi va asarning esda qolishini ta`minlashi lozim.
Musiqiy obrazlarni taqqoslash-qiyoslash metodi o`quvchilarda musiqa idrokini rivojlantirishda katta ahamiyat kasb etadi.Bu metotdan ham o`rinli foydalanish o`quvchilarning musiqiy-eshitish qobiliyatlarini o`stiradi. Bu o`rinda dastavval kontrast asarlardagi farqlarni anglash, keyinchalik esa, xarakteri har xil bo`lgan asarlardagi nozik o`xshashliklarni aniqlash va o`quvchilarni his etishlariga yordam beradi.
Xulosa qilib aytganda musiqa darslarida o`quvchilarni tinglanadigan, kuylanadigan musiqa asarlarini to`la musiqiy idrok etishlariga erishishda ularni musiqa mazmunini his etish, eshita bilish, anglash, obrazli tasavvur qilish, baholash, hissiy kechinmalari asosida o`zlashtirishlariga erishish hal qiluvchi omildir.