Mavzu. Buxgalteriya hisobi predmeti va metodi

Xo’jalik hisobining quyidagi hisob turlari mavjud;

1.Operativ (operativ-texnika)

2.Statistika

3.Buxgalteriya hisobi

1.Opreativ hisob-ishlab chiqarishning ayrim uchastkalarida sodir bo’layotgan xo’jalik jarayonini va operatsiyalari haqida zarur ma'lumotlarni tezda yetkazib berishga qaratilgan joriy kuzatish va nazorat qilish usulidir yoki chorak yakunlarini korxona o’zlarining yo’qori tashkilotlariga tezkorlik bilan hisobotlar berish ya'ni telefonlar orqali,telegrammalar orqali. Telefakslar orqali? kompyuterlar orqali va boshqalar.

2.Statistik hisob-ommaviy ijtimoiy-iqtisodiy voqea va jarayonlarini miqdor va sifat jihatdan aks ettirib, ular o’zgarishining sabab va qonuniyatlarini aniqlab beradi.

Statistik hisob muayyan metodik usullardan.statistik kuzatish, statistik yig’ish, statistik guruhlash.o’rtacha miqdorlarni olish va boshqalardan foydalanib.jamiyat xo’jalik faoliyati rivojlanishining asosiy qonuniyatlarini aniqlaydi.

3. Buxgalteriya hisobi-kengaytirilgan takror ishlab chiqarish jarayonida xo’jalik mablag’lari va ularning manbaalarida sodir bo’layotgan o’zgarishlarni hamda faoliyat natijasini pul ifodasida yoppasiga, uzluksiz, hujjatlar asosida o’zaro boglangan tarzda aks etgirishdir. Bozor munosabatlariga utish sharotida turli mulk shakllariga asoslangan korxonalar soni juda ko’paymokda. Xalq xo’jaligi va uning tarmoq korxonalariga rahbarlik qilish uchun buxgalteriya hisobining ahamiyati ortmokda. Shuning uchun ham Respublikamizda birinchi bor «Buxgalteriya hisobi to’q’risida» Krnun qabul qilindi (1996 yil 30 avgust) Ushbu qonun 24 moddadan iborat bo’lib, buxgalteriya hisobi yurituvchi sub'ektlarni, ularning huquqlari, hisob yuritish qoidalari, hisob hujjatlari va regstrlari, aktivlar va majburiyatlar, hamda moliyaviy hisobot to’zish va taqdim qilish talablarini beliglaydi.

1.2. Buxgalteriya hisobining predmeti.

Har bir fan singari buxgalteriya hisobi fani ham o’zining predmeti va metodiga ega. Buxgalteriya hisobi asosan, korxona, uyushma, kontsern, aktsiyadorlik jamiyati, muassasa, tashkilotlarda yurtiladi va shu xo’jaliklar faoliyatini kuzatib borish hamda nazorat qilish maqsadiga xizmat qiladi.Korxonalar xo’jalik faoliyatining asosiy mazmuni ishlab chiqarish, ishlab chiqarishdan boshqa sohada esa ijtimoiy mahsulotni taqsimlash va iste'mol qilishdan iborat.