|
Test topshiriqlari
1.Burchak necha turga bo`linadi?
3 turga
4 turga
2 turga
2.Quyidagilardan qaysi biri burchak turlariga kirmaydi?
Yoyiq burchak
To`g`ri burchak
O`tmas burchak
3.To`g`ri burchak necha gradus bo`ladi?
90 gradus
180 gradusdan katta
180 gradusdan kichik
4.O`tkir burchak necha gradus bo`ladi?
90 gradus
180 gradusdan katta
180 gradusdan kichik
5.O`tmas burchak necha gradus bo`ladi?
90 gradus
180 gradusdan katta
180 gradusdan kichik
6.Burchaklarni o`lchovchi asbob?
Transporter
Go`niya
Paletka
7.Geometrik mazmunli masalalar nechanchi sinfdan boshlab kiritiladi?
3-sinf
2-sinf
1-sinf
8.Qanday shakllar simmetrik shakllar deyiladi?
Buklaganda ustma-ust tushadigan shakllar
Yuzasi teng shakllar
A va b javoblar
9.O`quvchilar aylana bilan nechanchi sinfda tanishadilar?
1-sinf
2-sinf
3-sinf
10.Figura yuzi, yuza o‘lchov birliklari mavzusi o‘quv dasturida nechanchi sinfda kiritiilishi rejalashtirilgan?
Ikkinchi
Birinchi
Uchinchi
4- MAVZU: Burchak simmetriyasi. Simmetrik shakllar. Simmetriya o‘qlarini topish. Ko‘pyoq modellari va ularning elementlari.
Reja:
1.Burchak simmetriyasi. Simmetrik shakllar.
2.Simmetriya o‘qlarini topish. Ko‘pyoq modellari va ularning elementlari.
3.Simmetriya
Qadim zamonlardan beri, odamlar, ularning atrofida dunyoni tashkil moyil. Shunday qilib, bir narsa go'zal hisoblanadi, lekin bir narsa juda ko'p emas. jozibador sifatida nuqtai bir estetik nuqtai nazaridan va oltin, kumush nisbati, shuningdek, albatta, simmetriya hisoblanadi. Bu muddat yunon kelib chiqishi va tom ma'noda «mutanosib» degan ma'noni anglatadi. Albatta, u faqat shu asosda tasodif haqida emas, balki ba'zi bir boshqa. Umumiy ma'noda simmetriya yilda - bu muayyan shakllarining natijasida, natija original ma'lumotlar, ob'ekt bir mulki hisoblanadi. Bu odam tomonidan amalga ob'ektlar, shuningdek, tirikdan va jonsiz tabiat, ham uchraydi.
Avvalo, muddatli "simmetriya" geometriya ishlatiladi, lekin ko'plab ilmiy sohalarda ishlatiladi, va uning qiymati odatda o'zgarishsiz qolmoqda. Bu hodisa juda keng tarqalgan va bir necha turlari, shuningdek, elementlar farq chunki qiziqarli hisoblanadi. u tabiatda balki mato ustida naqsh nafaqat topilgan, chunki nosimmetrik foydalanib, ham qiziqarli, binolar va boshqa ko'plab sun'iy ob'ektlarni qirralarning. juda qiziqarli bo'ladi, chunki, batafsil, bu hodisani inobatga arziydi.
Fazoviy geometrik shaklga ega bo‘lgan jismlardan biri ko‘pyoqlik bo‘lib, u hamma tomonidan tekis ko‘pburchaklar, ya’ni yoqlar bilan chegaralanadi (1 va 2-shakl).
Uch va undan ortiq tekisliklarning o‘zaro kesishish chizig‘i ko‘pyoqlikning qirrasi deyiladi. Ko‘pyoqlikning ikki qo‘shni qirralari orasidagi tekislikning (AED) qismi esa ko‘pyoqlikning yonlari deyiladi.
Bizga ma’lumki, uchta tekislik o‘zaro bitta nuqtada kesishadi. Bitta nuqtada kesishuvchi uchta va undan ortiq sondagi tekisliklar bilan chegaralangan ko‘pyoqlik piramida deyiladi (1-shakl), AB, AC, va AE lar piramidaning yon qirralari, A nuqta piramidaning uchi va Δ BAC, Δ CAD va Δ EAB lar piramidaning yon yoqlari deyiladi. Chizmalarni o‘qishni osonlashtirish maqsadida ko‘pyoqliklar asos deyiluvchi tekislik bilan chegaralanib tasvirlanadi.
1-shakl
Agar ko‘pyoqlikni hosil qiluvchi tekisliklarning kesishish chiziqlari o‘zaro parallel bo‘lsa, bunday ko‘pyoqlik prizma deyiladi (2-shakl). Ko‘pyoqliklar qirralarining kesishgan nuqtalari uning uchlari deyiladi. Prizma yon qirralarining asos tekisligiga nisbatan holatiga qarab og‘ma yoki to‘g‘ri prizma deyiladi.
Ko‘pyoqlik o‘zini chegaralovchi istalgan yoqqa (tekislikka) nisbatan bir tomonda joylashsa, qavariq ko‘pyoqlik, aks holda, ya’ni tekislikdan turli tomonda joylashsa botiq ko‘pyoqlik deyiladi.
2-shakl
Asoslari o‘zaro parallel tekisliklarda yotgan ikkita ko‘pburchakdan va yon yoqlari esa ikkala asos uchlaridan iborat uchburchaklar va trapetsiyalardan iborat bo‘lgan ko‘pyoqlik prizmatoid deyiladi (3-shakl).
3-shakl
Agar asoslari teng muntazam qavariq ko‘pburchaklardan iborat bo‘lib, ulardan birini ikkinchisiga nisbatan umumiy normal atrofida burchakka (n – ko‘pburchak tomonining soni) burilsa, prizmatoid antiprizmaga aylanadi (4-shakl).
4-shakl
Bir jinsli qavariq ko‘pyoqliklar muntazam va yarim muntazam ko‘pyoqliklarga ajraladi. Muntazam qavariq ko‘pyoqliklar o‘zaro teng bir xil muntazam ko‘p burchaklardan iborat yoqlarga, o‘zaro teng ikki yoqli burchaklarga va o‘zaro teng qirralarga ega bo‘ladi. Bu ko‘pyoqliklar asosan besh xil bo‘lib, Platon jismlari deyiladi (5-shakl, a-tetroedr, b-geksaedr, c-oktaedr, d-dodekaedr, e-ikosaedr). Ko‘pyoqliklarning muhim hossalaridan birini Eyler quyidagicha bayon qiladi.
Eyler teoremasi. Har qanday qavariq ko‘pyoqlikda yoqlar (m) bilan uchlar (n) sonining yig‘indisidan qirralar () sonining ayirmasi ikkiga teng bo‘ladi, ya’ni m+n–=2
а) b) с) d) e)
5-shakl
Yarim muntazam qavariq ko‘pyoqliklar turli shakldagi muntazam qavariq ko‘pburchakli yoqlarga ega bo‘lib, muntazam qavariq ko‘pyoqliklarning uchlarini kesish orqali hal qilinadi. Bunday ko‘pyoqliklar 18 xil bo‘lib, ular Arximed jismlari deb yuritiladi (6-shakl). Bu shaklda Arximed jismlaridan biri bo‘lgan kesik oktaedr tasvirlangan. Ko‘pyoqliklar texnikada turlicha ko‘rinishdagi mashina detallari, ko‘pyoqlik linzalar yasashda hamda arxitektura va qurilish ishlarida keng ishlatiladi. Ko‘pyoqliklardan yana «Geodezik» gumbazlar yasashda, keng oraliqli binolarni ustunsiz yopishda keng foydalaniladi.
6-shakl
Matematikadan bilimlaringizni sinang
Начало формы
1. Son nurida 79 sonidan keyin keladigan 2 ta sonni yozing
79, 80
80,81
77,78
78,79
2. 567891011…5051 soni necha xonali?
102
89
96
98
3. a+36=63 tenglamani yeching
97
27
39
99
4. Xona qo’shiluvchilari yig’indisi ko’rinishida yozilgan sonlar ichidan 836 soniga mosini tanlang
80+30+6
8+3+6
800+30+6
8+30+6
5. Qaysi misolda qo`shish to`g`ri bajarilgan?
334+265=790
415+395=800
217+323=540
876+385=1061
6. 137 454, 137 599, 147 454 va 147 445 sonlarida eng kichigi
birinchisi
uchunchisi
to’rtinchisi
ikkinchisi
7. Eng katta natural sonni ko`rsatish mumkinmi?
bo’lishi mumkin
yo`q
to`gri javob yo`q
Ha, mumkin
8. Qaysi javobda 89 sonidan oldin va keyin kelgan uchtadan natural sonni to`g`ri ko`rsatilgan?
87,88,89;90,91,92
93, 94,95,96
90,91,92
86,87,88; 90,91,92
9. (60137-5999)+53862 ifodaning son qiymatini toping
119998
108000
108010
12272
10. 2*8 < 258 tengsizlik o’rinli bo\lishi uchun yulduzcha o’rniga qanday raqam qo’yish mumkin?
1,2,3,4
0,1,2,3,4
0,1,2,3,4,5,6,7,8,9
6.7.8.
Конец формы
Savollar:
Ko‘pyoqlik deb qanday sirtga aytiladi va uni qanday elementlari bor?
Qanday muntazam ko‘pyoqliklar bor va ular qanday hosil qilinadi?
Ko‘pyoqliklar qayerlarda ishlatiladi?
Do'stlaringiz bilan baham: |
