Mavzu: boshlang`ich sinf matematika kursida ulush tushunchasini o`qitish

 

17 

 

2. Minutda ifodalang. A) yarim soatning a) yarim soat = 30 minut, uchdan bir soat = 

20 minut; to`rtdan bir soat ; 15 minut,  

5

1

 soat = 13 minut 

10

1

 soat = 6 minut 

3.  15  m  50  sm  uzunlikda  mato  sotib  olindi  va  uning 

5

1

  qismidan  kastum  tikildi. 

Bu kastum uchun qancha mato ketgan? Yana qancha mato qolgan? 

 

 

 

Kastum  

 

 

 

 

Qoldi  

5

1

- ? m    

 

 

? sm  

1 m = 100 sm 

15 m = 1500 sm 

1500 + 50 = 1550 sm  

1550 : 5 = 310 sm  

Javob: Kastum uchun 3 m 10 sm. 

4. Taqqoslang. 

10

1

 

 

100

1

; 

100

1

 

1000

1

;  

1000

1

 

10

1

; 

100

1

 

1000

1

. 

 

Amaliy masalalarni yechishda har qadamda o`ndan, yuzdan va mingdan bir ulushdan 

foydalaniladi.  Ko`p  hollarda  mingdan  bir  ulush  eng  kichik,  o`ndan  bir  ulush  eng  katta 

hisoblanadi. Yuzdan bir ulushdan foydalanish qulay va bu „prosent“ nomini olgan.  

Protsent  so`zi  lotincha  „prosentum“  so`zidan  olingan  bo`lib  „yuzdan  bir“  ma’nosini 

bildiradi va 

100

1

= 1 foiz deb yoziladi.  

5. 500  7500, 80000, 620000, 2000000 sonlarining 1 % ni toping. 

500dan 100 = 5 %   7500 : 100 = 75 

 

 

 

 

80000 : 100 = 800 

---