Мавзу: Бошқарув қарорларининг моҳияти ва уларга қўйиладиган талаблар. Режа

Тезкор карор-кечиктирмай ижро этиш учун чиыарилади. Масалан: табиий офат юз берган холларда уни бартараф этиш юзасидан кабул килинган карорлар тезкор кабул килинган карорлар сирасига киради. Мунтазам карорлар-белгиланган муддатларда чикарилади. Масалан, бирон-бир хужалик фаолияти якунига доир кабул килинадиган карорлар шундай карорлар туркумига киради. Яккабошчилик асосидаги қарорлар кўп ҳолларда асосли танқидга учраб туради. Сабаби, раҳбар яккабошчиликка асосланган қарорни аксарият ҳолларда ўзини кўрсатиш мақсадида қабул қилади. Бундай раҳбар фаолиятининг 80—90 фоизи буйруқбозликка асосланган бўлади. Бу жамоада кескинликнинг юзага келишига сабаб бўлади. Бошқарув қарорлари жамоа фикрига таянган ҳолда қабул қилинмас экан, бошқарувчи билан бўйсунувчилар ўртасидаги муносабатларнинг кескинлашуви, ўзаро ишончнинг йўқолиши, низоларнинг келиб чиқиши муқаррардир.

Яқдиллик тамойили- асосида ҳам қарорлар қабул қилинади. Бу тамойил моҳиятига кўра илгари сурилаётган муқобил фикрни сўзсиз қўллаб-қувватлашдан иборат. Бундай бўлиши жуда кам учрайдиган ҳодисадир, чунки қарорларни қабул қилишда қатнашадиган кишилар демократик услубда фикрлаш тарафдорлари бўлсада, одатда бошқаларникидан фарқ қиладиган ўз фикрига эга бўлади. Якдиллик кўпинча фавқулодда рўй берадиган вазиятларда қарор қабул қилишда, шунингдек, қаршилик кўрсатувчи гуруҳларда “Коалициялар” бўлмаган ҳолларда юзага келади. Бизнинг шароитда якдиллик “маъқуллаймиз” деган ғалати шаклни эгаллайдики, бу иқтисодиётгагина эмас, балки бутун жамиятга ҳам зарар етказиши мумкин. Шундай бўлсада, биздаги кўпгина бошқарувчилар ва Парламент вакиллари шу тамойилга амал қилишга мойилдир.

Коллегиаллик (кўпчилик) тамойили “коалициялар”, яъни турли итгифоқ ёки бирлашмалар рўйрост маълум бўлиб турган вазиятларда, ҳар хил фикрлар рақобат қиладиган ҳолларда амал қилади. Шу сабабли қарор қабул қилишда овоз бериш йўлига ўтилади. Бундай ҳолларда қабул қилиш учун кўпчиликнинг овозига таянилади. Кўпчилик ҳолларда ярмидан кўп овоз гоҳида принципиал масалалар юзасидан меъёр 2/3 деб тасдиқланади. Консенсус тамойили ҳурфикрлилик, яъни фикрлар плюрализми кучайган ҳамда ахборот оқими тобора кучайиб борган ҳолларда қўлланилади. Ўз моҳияти билан: Консенсус - бу қарорларни ишлаб чиқиш жараёнида барча баxсли масалалар ва турли-туман фикрлар юзасидан бир битимга келиш ёки келишиш. Консенсусга ўзаро фикр алмашиш ва маслаҳат, , шунингдек, илгари сурилаётган муқобил масалаларни мақсадга мувофиқлаштиришнинг ҳар хил усулларини қўллаш ёрдамида эришилади.