Mavzu: Birlashgan tomlar va tom qoplamalar Reja

2. Stropilali tomlar va tom qoplamalari
Ushbu rasmda ikki nishabli tom stropilasi ko‘rsatilgan. Mauerlatlar bruslardan iborat. Stropil oyoqlari orasidagi masofa 0,8 m dan 1,7 m gacha qilib olinadi. Ichki tayanch sifatida zamin bruslari yotqizilib, ular ustidan ustki xarilami ko‘tarib turavchi va bir-biridan 3-6 m masofada turuvchi ustunlar o‘matiladi. Ustunlar va xari hamda zamin bruslari stropil osti tayanch ramalarini tashkil qiladi. Ko‘pchilik hollarda xarilarning kesim yuzini kamaytirish va bikrligini oshirish uchun ular ostiga qiya tirgaklar qo‘yiladi.

• 
  Tom yopmalari
  

Asbest-sement listlardan iborat bo’lgan tom og‘irligi 25-30 kg/m3, cherepitsali tomlaming og‘irligi esa 60-70 kg/m3 bocladi. Bunday tomlar uzoq vaqt ishlatilishi, olovga bardoshligi, tashqi ko‘rinishining ko‘rkamligi hamda arzonligi bilan ajralib turadi. Yumshoq o’rama materiallardan qilingan tom yopmalari qalinligi 19-25 mm bo’lgan yaxlit (tekis) taxta to‘shama ustidan yotqiziladi. Bunda yog‘och zamin ikki qavat bo’lib, usti yaxlit himoya qatlam chirishiga qarshi ishlov berilgan, qalinligi 16-19 mm va kengligi 50-70 mm bo‘lgan brusoklardan iborat bo‘ladi. Bunday qatlam ishchi qatlamga nisbatan 45° burchak hosil qilib qoqiladi. Bunday konstruksiyalarda to‘shama to’l tashlab ketmaydi va o‘rama materialni yirtilishdan saqlaydi. Tomlarga o‘rama materiallar ikki qatlamli (agar tom nishabi 12° dan katta bo‘Isa) yoki uch qavatli (agar tom nishabi 12° gacha bo‘Isa) qilib yopishtiriladi.
Nishabi 12° dan katta bo‘lgan tomlarda o‘rama materiallar chordoq «konyok» qismiga perpendikular (tikka), nishabi 12° gacha bo‘lganda esa unga parallel qilib yopishtiriladi. Polimer materiallardan (izol, polietilen plyonka va hokazolar) tayyorlangan tom yopmalari ruberoidlar kabi yopishtiriladi. Qalinligi 0,2-0,3 mm bo‘lgan polietilen plyonkalar umuman namlikni o‘tkazmaydi. Ular zaminga bitum yoki maxsus plastik mastikalar yordamida yopishtiriladi. Temirbetondan ishlangan tomlar uzoq vaqtga chidamliligi va olov bardoshligi bilan boshqa tom konstruksiyalaridan farq qiladi. Bunday nishabli tomlar o'lchamlari 6,0x1,2 m bo'lgan qovurg‘ali temirbeton plitalardan qilinadi

3.