Mavzu: Bir va ikki asosli kislotalarning kuchini aniqlash. Kislatalikka ko’rsatadigan induksion va solvatik tasirni aniqlash

manfiy -J bo`lishi mumkin.

Bunda qisman hosil bo`lgan zaryadlar ta`sir ko`rsatayotgan atomdan uzoqlashgan sari kamayib boradi: misol (15:6)

Induksion tasir natijasida bog` yoki molekula qutublanib dipol momentga ega bo`lib qoladi.

Induksion tasir natijasida bog` yoki molekula qutublanib dipol momentga ega bo`lib qoladi.

Tasir qiluvchi atom o`ziga elektronlarni tortsa uning induksion tasiri manfiy(-J)

Tasir qiluvchi atom o`zidan elektronni itarsa

uning induksion tasiri musbat(+J) bo`ladi.

Vodarod atomining ta`siri shartli ravishda 0 deb olinadi. Induksion tasirning yo`nalishi sigma bog` bo`ylab chizilgan strelka bilan ko`rsatiladi.

Kislatalarda imduktiv tasirlarni bir neshtasini misol tariqasida keltirib o`tamiz: (16:7)

Karboksilat anioni (RCOO-) delokallashish tufayli barqaror: (17:8)

• Karboksilat anioni (RCOO-) delokallashish tufayli barqaror: (17:8)
• Karbon kislatadagi radikallar kattalashib borgan sari radikalning (+J) musbat induktiv effekt tyfayli kislotalik kamayib boradi.(17:9)
• Galogen atomi karboksil gruppaga nisbatan uzoq joylashgansari (-J) manfiy induktiv effekt tasir kamayib borganidan, kislotalik ham kamayadi. (4:3)
• Radikaldagi vodorod atomlaridan biri yoki bir neshtasi galogenga almashtirilganda galogenning (-J) tufayli kislotalik ham keskin ortadi.(4:2)

Albatta kislatalikning ortishi galogenning elektromanfiyligiga ham bog`liq bo`lib elektromanfiyligi yoqorisi kislotalikni ortdiradi va (-J) manfiy induksion tasir ham ortadi. (18:10)

Albatta kislatalikning ortishi galogenning elektromanfiyligiga ham bog`liq bo`lib elektromanfiyligi yoqorisi kislotalikni ortdiradi va (-J) manfiy induksion tasir ham ortadi. (18:10)

Solvotlanish. Kislota-asos xossasiga muxitning (erituvchining) tabiati ham katta tasir ko`rsatadi. Erituvchining tasiri erigan modda (kislota)ning solvotlanishi va erituvchi molekulolarining erigan modda molekulasi bilan vodorod bog`lar xosil qila olishiga bog`liq.

Chumoli HCOOH va sirka CH3COOH kislotalarning kuchidagi farq:

Formiat HCOO- ionining xuddi shunday atsetatga CH3COO- nisbatan kuchli savatlanishi bilan tushuntiriladi. Formiat anionining hajimi kichik bo`lganidan erituvchi molekulalari uni ko`proq qurshab oladi. (19:11)

• Formiat HCOO- ionining xuddi shunday atsetatga CH3COO- nisbatan kuchli savatlanishi bilan tushuntiriladi. Formiat anionining hajimi kichik bo`lganidan erituvchi molekulalari uni ko`proq qurshab oladi. (19:11)
• Qutubli molekuloni radusi qancha katta bo`lsa, ko`p salvatlar qamrab oladi (19:12

Molekula oldin solvatlanadi keyin ionlarga ajraladi

Molekula tarmoqlangan sari uning hajimi ham kattalashib, hosil bo`lgan anionning solvatlanishi qiyinlashadi.(19:13)

Bu qatorda kislotalik kamayadi, solvatlanish qiyinlashadi.

• E`tiboringiz uchun rahmat