Mavzu: biosfera haqida tushuncha. Vernadskiy ta’limoti. Nosfera

Quruqlik biomassasi. Q utblardan ekvatorga tom on borgan sari quruqlik

biomassasi ortib boradi. Shu bilan bir qatorda o ‘sim lik turlari soni ham

ortadi. Yo‘sinlar va lishayniklardan iborat tundra (500 ga yaqin tur) ignabargli

va keng bargli o ‘rm onlar bilan, ular esa o ‘z navbatida dashtlar (2000 ga

yaqin turlar), subtropik o ‘rm onlar (3000 dan ko'proq turlar) bilan almashinadi. Tirik m oddaning eng k o ‘p biom assasi tropik o ‘rm onlarda to ‘plangan

bo‘lib, ular biosfera m aterik qism ining eng m ahsuldor jam oalari hisoblanadi

(8000 dan k o ‘proq turlar).

Hayvon turlarining xilm a-xilligi o ‘sim liklam ing biom assasiga bogMiq

boMib, ekvator tom on hayvon turlari soni ortib boradi. Turlar soni k o ‘p,

ya’ni hayot zich boMgan joylarda ham korlikda yashashga m oslanishlar paydo

boMadi. Turlar bir-biri bilan oziq zanjirlari orqali bogMangan biotsenozlarda

hayot zichligi ortib boradi. Oziq zanjirlari bir-biri bilan tutashib. modda va

energiyaning bir b o ‘gMndan boshqasiga oMishini ta’m inlaydigan murakkab

oziq to ‘rlarini hosil qiladi. Q uruqlik biom assasiga inson kuchli ta ’sir

koMsatadi. M azkur ta ’sir natijasida biom assa hosil qiluvchi m aydonlar

qisqarm oqda. Bu ham yer va suvdan ishlab chiqarish, qishloq x o ‘jaligida

ratsional foydalanishni talab etadi.