Mavzu: Biologik tizimlar. Ekologiya – biologik tizimlar haqidagi fan

Yuqorida tan a suyaklari bayon etilganda ularning bir-biriga birikishi haqida qisqacha ma'lumot berilgan edi. Shu bilan birga, bu birikish ularning harakatlanishida muhim ahamiyatga ega.

• Yuqorida tan a suyaklari bayon etilganda ularning bir-biriga birikishi haqida qisqacha ma'lumot berilgan edi. Shu bilan birga, bu birikish ularning harakatlanishida muhim ahamiyatga ega.
• Odam tanasidagi 206 ta suyakning hammasi bir-biri bdan ikki xii: hara¬katsiz va harakatli birikadi. Suyaklarning h,1 rakatsiz (oraliqsiz 3 uzluksiz) birikishigh bosh, umurtqa va chanoq suyaklarining bir-biri bilan tutashuvi misol bo'ladi. Ular boylamlar, tog'aylar, suyak chokJari yordamida bir¬biriga birikadi. Bosh suyagi peshona, tepa, chakka, ensa kabi alohida suyak¬lardan iborat bo'lib, bola o'sgan sari ular chok yordamida bir-biriga birikib, yaxlit bosh suyagini hosil qiladi. Bu suyaklar bir-biriga uzluk¬siz - zich birikkanligi uchun ular harakatsiz bo'ladi. Aksariyat darsliklarda umurtqa pog'onasi suyaklarning hara¬katsiz birikishiga kiritiladi.

Suyaklarning birikishi

• Suyaklar bo'g'im yuzalarining tuzilishiga qarab bo'g'imlar shar¬simon, ellipssimon, egarsimon, silindrsimon, g'altaksimon bo'ladi. Masalan, kurak va yelka suyaklari birikib, sharsimon tuzilishga egabo'lgan bo'g'imni hosil qiladi va bu bo'g'ilT'da xilma-xil oldinga, orqaga, yuqoriga, pastga, aylanma harakatlar bajariladi.

Sog`lom tovon tana harakatlanishida asosiy tayanch markazi bo`lib u tanani zarb va silkinishlardan saqlab, yurishga engillik va mayinlik bag`ishlaydi. Yassitovonlik esa aksincha tovonning o`ziga xos amortizasiya vazifasini buzadi va tayanch faoliyatini susaytiradi. Yassitovonlik tayanch-harakat a`zolarida eng ko`p uchraydigan kasalliklardan biri bo`lib, unda tovon tagi uzunasiga erga tegib turadi.

• Sog`lom tovon tana harakatlanishida asosiy tayanch markazi bo`lib u tanani zarb va silkinishlardan saqlab, yurishga engillik va mayinlik bag`ishlaydi. Yassitovonlik esa aksincha tovonning o`ziga xos amortizasiya vazifasini buzadi va tayanch faoliyatini susaytiradi. Yassitovonlik tayanch-harakat a`zolarida eng ko`p uchraydigan kasalliklardan biri bo`lib, unda tovon tagi uzunasiga erga tegib turadi.

Yassi oyoqlik skolioz

• Yurish vaqtida hamma kuch, silkiish boldir, chanoq-son bo`g`imiga, bel umurtqa pog`onasiga tushadi va buning oqibatida bo`g`im kasalliklari —artrozlar, umurtqalar pog`onasi qiyshayishi – skolioz kasalligini kelib chiqadi. Yassitovonlik kasalligi qancha tez aniqlansa va uning davolanishi qancha barvaqt boshlansa, yuqorida aytilgan kasalliklarning oldini olish mumkin bo`ladi.