Mavzu: Banklarda depozit operatsiyalari hisobi

“Depozit” so’zi lotincha “dipositum”
“saqlashga topshirilgan buyum” ma’nosini anglatadi

Depozitlar

Bank mijozlari tomonidan qo’yilgan yoki operatsiyalar jarayonida bank hisobvarag’ida ma’lum vaqtgacha saqlanadigan mablag’lar hisobidan shakllantiriladi.
Mijozlarning bankka vaqtincha foydalanish uchun bergan mablag’lari bo’yicha bank va mijoz o’rtasida vujudga keladigan munosabatlarni aks ettiradi.

Depozitlarni mohoyati

Tijorat banklari passiv operatsiyalari hajmi, barqarorlik darajasi va shakllanish manbalari ularning moliyaviy va iqtisodiy samaradorligiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi.
Tijorat banklari depozit siyosati samaradorligini ta’minlash bevosita ularning moliyaviy jihatdan barqaror resurs bazasini shakllantirish imkoniyatini beradi. Shu bois, tijorat banklari depozit siyosati ularning asosiy vazifalaridan biri bo’lib, banklarning aktiv operatsiyalari natijasida shakllantirilayotgan daromadlari hajmi ushbu siyosatning samaradorligiga bevosita bog’liq.
Depozit operatsiyalarning subyektlari bo’lib bir tomondan tijorat banklari qatnashsa, ikkinchi tomondan:
davlat korxona va tashkilotlari;
- moliya, sug’urta, investitsion va trast kompaniyalar;
- xususiy korxona va tashkilotlar;
- aktsioner kompaniyalar;
- banklar va boshqa kredit muassasalari;
- qo’shma korxonalar, kooperativlar;
- jamoa tashkilotlari va fondlar;
- alohida jismoniy shaxslar yoki ularning birlashmalari qatnashadilar.
Depozit operatsiyalari tijorat banklarining depozit siyosatini amalga oshirish orqali ta’minlanadi, ya’ni:
- depozit operatsiyalari bank daromadining oshishga yoki kelajakda daromad olishga sharoit yaratishi kerak;
- bank balansining likvidliligini saqlash maqsadida depozit siyosatini amalga oshirish kerak;
- depozit operatsiyalarini amalga oshirishda muddatli qo’yilmalarga e’tibor qaratish lozim;
- depozitlarni jalb kilish va ularni vaqtida qaytarib berish bilan bog’lik bank xizmatlarini rivojlantirish choralarini ko’rish zarur va boshqalar.