Mavzu: bakteriya va zamburug‘lar – biozararlash manbaalari reja: 1

MAVZU: BAKTERIYA VA ZAMBURUG‘LAR – BIOZARARLASH MANBAALARI


Reja:
1. Litotrof bakteriyalar – biozararlanish qo‘zg‘atuvchilari.
2. Organotrof bakteriyalar – biozararlanish qo‘zg‘atuvchilari.
3. Biozararlanishni qo‘zg‘atuvchi zamburug‘larning biologik xususiyatlari.
Mikroorganizmlar ta’sirida yog‘ochlar zararlanishini o‘rganish 19 asrda boshlangan bo‘lsa, qog‘oz, kitob va hujjatlar zararlanishi 20 asrning boshlarida, sanoatda qo‘llaniladigan materiallarning zamburug‘lar bilan zararlanishi 20 asrning o‘rtalarida tadqiq qilina boshlandi. Ma’lumotlarga ko‘ra 2-nchi jahon urushi yillarida tropik mintaqalarda har xil mamlakatlar armiyalarining ko‘p aslaha-anjomlari mikroorganizmlar ta’sirida yo‘qotilgan. Shu sababdan, masalan, Yangi Gvineyada Avstraliya armiyasining brezent, chodir, kiyim, oyoq kiyim, rezinadan tayyorlangan buyumlar, elektr asbob-uskunalar, radiostansiyalar va b. butunlay yaroqsiz holga kelgan.
Materiallarga mikroorganizmlardan zamburug‘lar eng katta zarar yetkazishi isbotlangan
Litotrof bakteriyalar – biozararlanish qo‘zg‘atuvchilari
Litotroflardan biozararlanishning eng faol namoyandalari sulfattiklovchi, tion, nitrifikator va temir bakteriyalaridir. Ular qo‘zg‘atadigan metallar korroziyasi, beton, tosh, g‘isht va boshqa materiallar yemirilishining o‘lchami g‘oyat katta.
Sulfattiklovchi (sulfatreduksiya qiluvchi, desulfatlovchi) bakteriyalar (STB, DSB) – po‘lat, temir va alyuminiyda asosiy anaerob korroziya qo‘zg‘atuvchilaridir. Taxmin qilinishicha, ular qo‘zg‘atadigan korroziyaning mexanizmi ushbu bakteriyalar hayot kechirishi davrida hosil bo‘ladigan qattiq temir sulfidi katod depolyarizatsiyasini jadallashtirishi yoki bakteriyalar polyarizatsiyalangan vodorodni iste’mol qilishidir.
ko‘payadi;

Har xil darajada bioparchalangan neftdagi o‘zgarishlar

Neft guruhlari ARI solishtirma og‘irligi Oltingugurt (og‘irlik %) Vanadiy, ‰ Nikel, ‰	АРИ солиштирма оғирлиги	Олтингугурт (оғирлик %)	Ванадий, ‰	Никел, ‰
Parchalanmagan	32	0,6	30,6	16,4
O‘rtacha darajada parchalangan	13	1,6	224,0	75,1
Kuchli parchalangan	4	1,5	137,5	68,5