Mavzu: Badiiy asar kompozitsiyasi tushunchasi haqida nazariy qarashlar Kompozitsiya va arxitektonika

kopmozitsiyasining unsurlari

portret

Peyzaj

Inter’er

Lirik chekinish

Badiiy asar

Peyzaj asardagi badiiy voqelikning muhim unsuri, voqealar kechadigan ochiq makon.

Lirik chekinish ijodkorning syujet voqealarini toʼxtatib, ular tufayli oʼzida paydo boʼlgan ichki kechinmalarni bayon etishdir. Mas. А.Qodiriy “Mehrobdan chayon” romanida Lola ismli qizga tavsif berishi...

Uy, oʼtov, xona singari yopiq joylar interʼerdir.

Qahramon portreti tasviri uning suratini koʼrsatish uchungina emas, balki ruhiy dunyosini oʼzgarishlarini anglash, tushunish uchun ham zarur vosita vazifasini oʼtaydi. Badiiy asarda statik va dinamik portret tasvirlari keng qoʼllaniladi.

Lirik asarlarda peyzaj detal sifatida beriladi, lirik qahramonning kayfiyati, holati u turgan makon va payt haqida tasavvur uygʼotadi. U qahramonning holat, kayfiyatini gavdalantirishda muhim vosita vazifasini bajaradi. Аsarda voqealar rivoji toʼxtatib qoʼyilib u kechayotgan joy va vaqtni batafsil tasvirlanishi “statik peyzaj”, voqealar jarayonida ular kechadigan joy va vaqtning detallar orqali ifodalanishi esa “dinamik peyzaj” deyiladi.

Muqaddimada muallif oʼquvchiga oʼz maqsad-muddaosini maʼlum qilib, asari haqida tushuntirish, izohlar beradi.

Xotima esa qahramonlarning asar syujeti voqealari tamom boʼlgandan keyingi taqdiri haqida maʼlumot beruvchi qismdir.

Аsar matni tarkibidagi muqaddima va xotima ham badiiy asar kompozitsiyasi unsuridir.

1.Karimov H.Adabiyot nazariyasining ilmiy asoslari. (O‘quv qo‘llanma)– T.:“Yangi nashr” 2010.- 136 b

2.Sulton I. Adabiyot nazariyasi. T;2006 y, “O‘qituvchi”.

3.Umurov. Adabiyot nazariyasi. T; Sharq,2002.

4.Ulug‘ov A. Adabiyotshunoslikka kirish.-T.,Universitet. 2000.

5.Umurov H. Badiiy ijod asoslari.-T.,O‘qituvchi, 2001.

6.Quronov D. Adabiyotshunoslik asoslari. T;2004 y, “O‘qituvchi”.

7.Boboev T. Adabiyotshunoslik asoslari. T; “O‘qituvchi”, 1998.

E’tiboringiz uchun rahmat!