Hamletov Oybek MMT-80K
Esse
Mavzu: Aylanma kapital
Aylanma kapital nima. Aylanma mablag': qanday qilib pulni «aylantirish» mumkin
Mahsulot ishlab chiqarish uchun faqat mehnat vositalari (mashinalar, jihozlar, jihozlar) etarli emas. Ularga va korxona xodimlarining mehnatiga qo'shimcha ravishda dastlabki material, xom ashyo, blankalar ham kerak bo'ladi – ishlab chiqarish jarayonida tayyor mahsulot yaratilgan – mehnat ob'ektlari. Ushbu mehnat ob'ektlarini etkazib beruvchilardan sotib olish va ishchilarning mehnatiga haq to'lash uchun korxonaga pul kerak. Mehnat moddalari va pul resurslari birgalikda shakllanadi korxonaning aylanma mablag'lari… Boshqaruv, optimal hajmni aniqlash, ishlab chiqarishga hisobdan chiqarish aylanma mablag'lar- bularning barchasi har qanday korxona uchun muhim va dolzarb savollardir. Ularga javoblarni va aylanma mablag'larning ko'rsatkichlarini ushbu maqolada topasiz.
Korxona aylanma mablag'larining aylanishi: pul – tovar, tovar – pul.
Aylanma kapital: tushunchasi, tarkibi va ishlab chiqarishdagi roli
Aylanma kapital Korxona mablag'lari aylanma fondlarga avanslanadimi va aylanma ishlab chiqarish fondlari.
Aylanma kapital- Bu aylanma fondlari va aylanma mablag'larning xarajatlar smetasi.
Aylanma mablag'larning asosiy maqsadi … burilish qiling! Bunday jarayon davomida aylanma mablag'lar moddiy shaklni pulga o'zgartiradi va aksincha. Aylanma mablag'larning aylanmasi- eng muhim ko'rsatkich. Korxonaning mablag'lari qanchalik tez aylansa, ishlab chiqarishga investitsiyalar va daromad olish – daromad (va u bilan birga foyda) o'rtasidagi vaqt oralig'i shunchalik kam bo'ladi.
Korxonaning aylanma mablag'lari asosiy fondlardan farqli o'laroq, ishlab chiqarish tsiklida faqat bir marta qatnashishi va shu bilan birga o'z qiymatini tayyor mahsulotga to'liq o'tkazishi muhim! Aylanma mablag'lar o'rtasidagi asosiy farq aynan shu.
Aylanma mablag'lar o'z ichiga oladi turli guruhlar mehnat va pul ob'ektlari. Kengaytirilgan holda ularning barchasi ikkita katta guruhga bo'linadi: aylanma ishlab chiqarish fondlari va aylanma fondlari. Quyida ular haqida batafsil.
Aylanma mablag'larning tarkibi:
Aylanma ishlab chiqarish fondlari – o'z ichiga oladi:
a) ishlab chiqarish (ombor) zahiralari- ishlab chiqarishga kirishni kutayotgan mehnat ob'ektlari. O'z ichiga oladi:
- xom ashyolar;
- asosiy materiallar;
- sotib olingan yarim tayyor mahsulotlar;
- aksessuarlar;
- yordamchi materiallar;
- yoqilg'i;
- idish;
- ehtiyot qismlar;
- tez eskiradigan va past baholi narsalar.
b) ishlab chiqarishdagi zahiralar- ishlab chiqarishga kirgan, lekin hali tayyor mahsulot bosqichiga yetmagan mehnat ob'ektlari. Ishlab chiqarishdagi tovar-moddiy zaxiralar aylanma mablag'larning quyidagi turlarini o'z ichiga oladi:
- tugallanmagan ishlab chiqarish (WIP) – hali tayyor bo'lmagan va tayyor mahsulot omboriga kelib tushmagan qayta ishlangan mahsulotlar;
- kechiktirilgan xarajatlar (BP) – kompaniya hozirda ko'taradigan, lekin kelajakdagi davrda asosiy xarajatlarga hisobdan chiqariladigan xarajatlar (masalan, yangi mahsulotlarni o'zlashtirish, prototiplarni yaratish xarajatlari);
- o'z iste'moli uchun yarim tayyor mahsulotlar – korxonaning o'zi tomonidan faqat ichki ehtiyojlar uchun ishlab chiqarilgan yarim tayyor mahsulotlar (masalan, ehtiyot qismlar).
Aylanma fondlari – bular korxonaning muomala sohasi, ya'ni tovar aylanmasini ta'minlash bilan bog'liq mablag'lari.
Aylanma fondlar quyidagi elementlardan iborat:
a) tayyor mahsulotlar:
- zaxiradagi tayyor mahsulotlar;
- jo'natilgan mahsulotlar (tranzitdagi tovarlar; jo'natilgan, lekin hali to'lanmagan mahsulotlar).
b) naqd pul va hisob-kitoblar:
- kassadagi naqd pul (naqd pul);
- joriy hisobdagi (yoki omonatdagi) mablag‘lar;
- foydali aktivlar (qimmatli qog'ozlarga qo'yilgan mablag'lar: aktsiyalar, obligatsiyalar va boshqalar);
- Debitor qarzdorlik.
Do'stlaringiz bilan baham: |