Mavzu: axborotni saqlash, saralash va qidirish tizimlari

(Bu keyinchalik jadvallararo aloqani tashkil 
etishda kerak buladi)
8 - Tayanch maydonini (boshlangich kalit 
maydoni) belgilash uchun, sichqoncha 
kursori 
maydon nomi
ustida turgan holda, 
sichqonchaning o‘ng tugmasini
bosish, 
hamda paydo bo‘lgan kontekstli menyudan 
«
Klyuchevoe pole»
bandini tanlash kifoya.
Tayanch maydonini belgilash (Boshlangich kalit maydoni) 
Jadval loyixasini saklash-
Tayyorlangan jadval loyixasini saklab 
kuyish uchun, jadval tuzilmasi ustidagi 
ishlarni yakunlab , Konstruktor 
oynasini yopmoqchi bo‘lganimizda MB 
jadvalini saqlab qo‘yish xususidagi 
so‘roqni ekranga chiqaradi.
Konstruktor oynasini yopish xolati 
MB jadvali shu tarzda birinchi bor 
saqlanayotgan bo‘lsa, dastlabki so‘roq 
oynasida tasdiqlovchi tugma bosilgach, 
tarkibida “Imya Tablitsы” nomli 
maydonchaga ega bo‘lgan “Soxranenie” 
sarlavhali yana bir so‘roq oynasi paydo 
bo‘ladi.
Xosil bulgan maydonchada, jadvalga beriladigan nom «Modellar» kiritiladi va Ok 
bosiladi.
Jadvalni ma’lumotlar bilan tuldirish. 
Ma’lumotlar bazasidan, yaratilgan jadval 
loixasi nomini belgilab olib, jadvalni oching. Kuyidagi slaydda keltirilgan 
avtomomil-larning bir nechta modellarini yozib chikamiz. «Modellar» jadvalida 
xar bir avtomobil modeli uzining kodiga ega va shu kod katnashgan yozuv bir
marta uchraydi. Jadvalni tuldirish uchun kuyidagi ma’lumotlarni kiriting va 

---

saklang. (sonlarni nukta va vergul ishoralarisiz kiriting, Access ular uchun 
denejnыy formatini urnatadi).
Mavjud jadval asosida boshka jadvalni tuzish.
Bizning ma’lumotlar bazamizda 
bitta «Modellar» nomli jadval bor. Endi mijozlarning ism - shariflari, manzillari, 
ularning buyurtmalari xakidagi ma’lumotlar jam bulgan ikkinchi jadval «Mijozlar» 
jadvalini
 
tuzishga kirishamiz.
Maksad:
«Mijozlar» jadvalini, «Modellar» jadvali bilan boglash.
Model kodi asosida xar bir mijoz uchun, «Modellar» jadvalidan buyurtma berilgan 
avtomobil xakida kerakli axborotlarni olish mumkin.
Xuddi birinchi jdvalni tuzgandek yana bitta «Mijozlar» nomli yangi jadval 
tuzing.
«Mijozlar» jadvalidagi maydonlarning nomi 2- jadvalda keltirilgan.
 
«Mijozlar» jadvalida esa avtomobil modeli kodi bir necha marta uchrashi 
mumkin. CHunki ma’lum modelli avtomobilni bir necha kishi xarid kilishi 
mumkin.
Elatma: 
telefon maydoni (tekstovыy» formatida berilyapi. Bunga sabab telefon 
rakamlarini yozganda maxsus belgilar, masalan «-»; «(» ishlatiladi. Misol uchn: 
(371)-223-44-66. «CHslovoy» formatida sonlar, nukta, vergul belgilaridan boshka 
belgilarni ishlatish mumkin emas.
2-jadval
Maydon nomi (imya 
polya ) 
Malumotlar turi (tip dannыx) 
Model kodi 
CHislovoy 
SHartnoma nomeri
CHislovoy 
Ism-sharifi 
Tekstovыy 
Familiyasi 
Tekstovыy 
Manzili 
Tekstovыy 
Indeksi
Tekstovыy 
Telefon
Tekstovыy 
Buyurtma berilgan sana Data/vremya 
CHegirma 
CHislovoy
9 - Tayyor bulgan jadval loyixasini «Mijozlar» deb nomlang.
10 - Endi loyixasi tuzilgan «Mijozlar» nomli jadvalga, 2–jadvalda keltirilgan
ma’lumotlarini kiritish: 
•
Mijozlar jadvaliga ma’lumotlar kiritayotganda istagan manzillarni, telefon 
rakamlarini, familiya kiritishingiz mumkin. Model kodini kiritayotganda 
extiyot bulish kerak.
•
Bu jadvalimizdagi model kodi Modeller jadvalidagi model kodi bilan mos 
tushishi kerak.
CHegirma maydonida doimiy mijozlar uchun chegirma ulchamlarini 
foizda kursatish mumkin.
•
(Boshka mijozlar uchun bu maydonga 0 rakami kuyiladi).

---

•
Bu maydonni Access 100 ga kupaytirib foiz belgisi kuyib beradi. Faraz 
kilaylik, mijozga 10% chegirma beriladi. Bunda 0,1 soni kuyiladi.
Jadvallarni boglash 
Accessda bir-biri bilan boglanish xususiyatiga ega jadvallarni boglash 
uchun, bir jadvalning boshlangish kalit maydonini boshka jadvalning unga mos 
keluvchi maydoni bilan boglash orkali amalga oshiriladi.
Biz kurib chikayotgan misolda «Modellar» va «Mijozlar» jadvallarini 
boglashimiz kerak.
11- «Modellar» va «Mijozlar» jadvallarini boglashimiz uchun, «Servis» 
menyusidan, «Sxema dannыx» buyrugini tanlang.
Ekranda «Dobavlenie tablitsы» mulokot oynasi paydo buladi. 
«Dobavlenie tablitsы» mulokot oynasi. 
12 - «Tablitsы» dan «Modellar» jadvalini belgilab, «Dobavit» tugmachasini 
bosing.
13 - Xuddi shu operatsiyani «Mijozlar» jadvali bilan bajarib, «Zakrыt» 
tugmachasini bosing.
Sichkoncha yordamida «Modellar» jadvalidagi «Model kodi» maydonini «Mijozlar 
jadvali»dagi «Model kodi» maydoni bilan boglash.
Sichkoncha yordamida «Modellar» jadvalidagi 
«Model kodi» maydonini «Mijozlar jadvali»dagi 
«Model kodi» maydoni bilan boglash.
Jadvallarni bir-biriga boglashni shunday amalga 
oshirish 
kerakki, 
Mijozlar 
jadvali 
bilan 
ishlayotganda avtomobillarning ma’lum bir turi 
xakidagi axborot kerak bulsa model kodini 
kiritishning uzi etarli bulsin.
Ekranda «Izmenenie svyazey» mulokot oynasi paydo buladi.
14 - Sozdat tugmasi bosilsa jadvallar orasidagi boglanish grafik kurinishda 
beriladi. Endi bir nechta mijozlar bir modeldagi avtomobilni band kilish uchun 
buyurtma kilishlari mumkin.