Mavzu: arab xalifaligida o’lchov birliklari reja: Qadimgi olchovbirliklari. Olchashlar haqida



Download 21,33 Kb.
bet1/3
Sana25.07.2021
Hajmi21,33 Kb.
#128207
  1   2   3
Bog'liq
ARAB XALIFALIGIDA O’LCHOV BIRLIKLARI


MAVZU: ARAB XALIFALIGIDA O’LCHOV BIRLIKLARI
REJA:
1. Qadimgi olchovbirliklari.
2. Olchashlar haqida.
3. Arab o’lchov birliklari.

"Metrologiya" sozi grekcha metros-kenglik va logos o’qish ma’nosini bildirib, kenglik haqida oqish, aniqroq manoda esa o’lchovlar haqidagi fan demakdir. Zamonaviy tarixiy metrologiya fanining vazifasi insoniyat tarixiy taraqqiyotining turli davrlarida qo’llanilgan o’lchov birliklari tarixi va ularni hozirgi davr olchov birliklariga muvofiqligini yoritish, ajdodlarimizning bebaho merosini kelajak avlodlarga yetkazishdan iboratdir. Tarixiy metrologiya ijtimoiy-iqtisodiy, xo’jalik, huquq, madaniy tarixni o’rganishda zarurdir. O’lchovlar rivoji avvalo jamiyatning ishlab chiqarish holatlari bilan bog liqdir.

Ba’zi manbalarda XIX asr o’iridan kitob va traktlarda metrologiya termini uchrashi qayd etiladi. Vaholanki olchovshunoslik poydevoriga ajdodlarimiz juda qadimdan asos qo’yib kelishgan.

O’Lchov va olchov birliklari to’g’risidagi bir qator malumotlar buyuk olim Abu Abdulloh Muhammad ibn Muso al-Xorazmiy asarlarida keltirilgan bolsa, ulug’ olim Ahmad Farg’oniy esa dunyoda birinchi bcf lib (861 yili) suv sathini o’lchaydigan asbob kashf etgan va uni yasab amalda qo’llagan.

Yusuf Xos Xojibning turkiy tilda yozilgan «Qutadg’u bilig» asarida olchov va olchov birliklaridan foydalanibgina qolmay, balki o’lchash va iyyor ishlariga tegishli bilimlarni mukammal bilishga chaqirilgan.

Boy madaniy merosga ega bolgan, jahon fani xazinasiga bebaho hissa qoshgan o’zbek xalqi qadimdan olchovshunoslik sohasiga va uning rivojlanishiga katta ahamiyat berib kelgan. O’lchovshunoslik bilan shug’ullanuvchi kasb egalari bolgan.

Mamlakatimiz kutubxonalari, arxiv va muzeylarida o’rganilmagan, 20 mingdan ortiq tarixiy yozma manbalar mavjud bo’lib, albatta ularni varaqlasangiz uzoq o’tmishda qollanilgan olchov birliklariga duch kelasiz.

Qcf llanmaga kiritilgan qadimgi o’lchov birliklari tarixiga oid maMumotlar O’rta Osiyo va mamlakatimiz xalqlari tarixini o’rganishda muhim manba boMib xizmat qiladi.



Download 21,33 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish