Mavzu: Arab dunyosi mamlakatlarining iqtisodiy o’sish sabablari va ularning jahon xo’jaligidagi iqtisodiy salohiyati

6-jadval

Saudiya Arabistonidan Fors ko’rfazi mamlakatlariga eksport hajmi dinamikasi (mln. dollar)

Mamlakatlar	2013	2014	2015	2016	2017	2018
Bahrayn	9438	6543	7961	9850	10434	10156
Quvayt	1501	1315	1384	1588	1621	1631
Ummon	697	784	799	1726	1803	1695
Qatar	1656	1925	1599	1412	1454	1550
BAA	8774	8513	8781	10103	10381	10374
Jami	22066	19080	20524	24676	25693	25406

Manba:www.gccstat.org, FKADHK tashkilotining rasmiy ma’lumotlari asosida muallif tomonidan tayyorlangan.

2013-yildan 2018-yilga qadar BAA va Bahrayn mamlakatlari Saudiya

Arabistonining asosiy savdo hamkori bo’lib qoldi. BAA va Bahrayn ga qilingan eksport miqdorini foiz hisobida ko’radigan bo’lsak 2009-yilda 80% ini tashkil etgan. 2010-yilda Bahraynga eksport hajmi miqdori ulushda 38,8% ni tashkil etgan bo’lsa BAA da bu ko’rsatkich 47,8% ga yetgan. Import hajmi bo’yicha ko’radigan bo’lsak Saudiya Arabistoni mintaqada asosiy importyor mamlakat ham hisoblanadi.

Uning mintaqada asosiy import hamkorlari BAA va Bahrayn mamlakatlari hisoblanib, 2008-yilda Saudiya Arabistoni jami import miqdori 176,7 mlrd AQSh dollarni tashkil etadigan bo’lsa shundan Fors ko’rfazi mamlakatlari ulushi 2,8% ga yetdi va bu ko’rsatkich 2010-yilda 3,4% va 2013-yilda 5,6% ni tashkil etdi.

BAA va Saudiya o’rtasida savdo aloqalarini yaxshi bo’lishiga sabab BAA da yaratilgan erkin iqtisodiy faoliyatga keng imkoniyatlar yaratilganligida.

BAA ning Dubay shahri xorijlik investorlar uchun keng imkoniyatlar yaratgan jumladan Saudiya Arabistonida ham BAA dagi tadbirkorlar uchun bir qancha sharoitar yaratilgan. Saudiyaning mintaqada asosiy savdo hamkori BAA mamlakati bilan asosiy iqtisodiy hamkorlik yo’nalishlari: turizm, neft va gaz, qurilish sohalari hisoblanib BAA dagi sarmoyadorlar uchun Saudiya hukumati ko’plab imkoniyatlar yaratgan. Saudiya Arabistonida yoki 100% xorij kapitali asosida xorijiy korxona ochiladi yoki bo’lmasa mahalliy sarmoyador bilan hamkorlikda faoliyat yuritiladi²⁰. Mamlakatda asosiy sarmoya hozirgi kunda neftgaz sohasiga kiritilmoqda.