Mavzu: Arab dunyosi mamlakatlarining iqtisodiy o’sish sabablari va ularning jahon xo’jaligidagi iqtisodiy salohiyati

2-rasm. Fors ko’rfazi mamlakatlarida aholi jon boshiga YaIM miqdori (ming AQSh dollarda)

Yuqoridagi jadvalni tahlil qiladigan bo’lsak 2013-yilda aholi jon boshiga

YaIM ning miqdori bo’yicha Saudiya Arabistoni mintaqada oxirgi o’rinlarda turibdi. 2013-yilda 19700 dollarni tashkil etgan bo’lsa bu ko’rsatkich 2014-yilda 16000 dollarga yrtgan. 2015-yildan boshlab o’sish tendensiyasi kuzatilmoqda.

Fors ko’rfazi mintaqasida inflyatsiya ko’rsatkichlarini o’sish sur’atlari 2010 yilda neft narxlari keskin ko’tarilishi sababli boshlandi. Saudiya Arabistoni pul birligi rial AQSh dollariga ko’p jihatdan bog’liq. AQSh Dollar bilan birga mahalliy valyuta kursining tushishi import mahsulotlari narxlarini oshishiga imkon yaratadi. Inflyatsiya ko’rsatkichi 2014-yilda 10,7% ni tashkil etib oxirgi 30 yil ichida bu rekord ko’rsatkichni ifodaladi(3-rasm). Mamlakatda inflyatsiya ko’rsatkichlarini yuqori bo’lishiga asosiy sabablardan yana biri bu ijara narxlarini yuqoriligi. Turmush darajasi indeksi tarkibini ko’radigan bo’lsak 2014-yilda ijara, yonilg’i, suv kategoriyalari bo’yicha narx 14,2% gacha oshdi, 2013-yilda o’sish 7,6% ni tashkil etgan⁸. Saudiya Arabistonini qishloq xo’jaligi bilan shug’ullanishini imkonini yo’qligi uni bu mahsulotlarni yirik miqdorda xorijdan import qilishga majbur qiladi. 2016-yilning mart oyida o’rtacha inflyatsiya ko’rsatkichi 4,7% gacha pasaydi. Oziq-ovqat narxlari rekonstruksiya va ijara xarajatlari istemol savatchasining asosiy qismini tashkil etib bu Saudiyada inflyatsiyaga ta’sir etuvchi asosiy ko’rsatkichlar hisoblanadi.

Manba: Saudiya Arabistoni Valyuta Agentligi ma’lumotlari asosida tayyorlangan