Mavzu: Alisher Navoiy asarlarida vazn xususiyatlari Bajardi: Qo'shimatova Yulduzoy

Devondagi she‘rlarni aruz nuqtayi nazaridan tadqiq etish natijasida ularda 6 ta bahr , 22 vazndan foydalanilganligi ma‘lum bo‘ldi . "Ilk devon" da istifoda etilgan munsarih va sari‘ bahrlari ushbu devonda qo‘llanilmagan."Oqqo‘yinli muxlislar devoni"da ruboiy janridagi she‘rlarning ham mavjud emasligi undagi vaznlar sonining nisbati kamroq bo‘lishiga olib kelgan.

Devondagi she‘rlarni aruz nuqtayi nazaridan tadqiq etish natijasida ularda 6 ta bahr , 22 vazndan foydalanilganligi ma‘lum bo‘ldi . "Ilk devon" da istifoda etilgan munsarih va sari‘ bahrlari ushbu devonda qo‘llanilmagan."Oqqo‘yinli muxlislar devoni"da ruboiy janridagi she‘rlarning ham mavjud emasligi undagi vaznlar sonining nisbati kamroq bo‘lishiga olib kelgan.

• Ramalda 159 ta g‘azal
• Mujtassda 26 ta g‘azal
• Hazajda 22 ta g‘azal
• Muzori‘da 12 ta g‘azal
• Mutaqoribda 3 ta g‘azal
• Rajazda 2 ta g‘azal
• Jami: 224 ta g‘azal

Turkiy aruzning ham nazariy, ham amaliy jihatdan rivojlanishi va taraqqiyoti bevosita Alisher Navoiy ijodi bilan bog‘liq. Buyuk mutafakkir shoir o‘zining qonun-qoidalariga bag‘ishlangan "Mezon-ul avzon" asarida 19 bahr, 160 vazn haqida ma‘lumot bergan bo‘lsa, lirik va epik she‘riyatda 13 bahr, 100 ga yaqin janrdan keng foydalandi, bu bilan aruz tizimi turkiy she‘riyatning ajralmas qismiga aylanganligini asoslash bilan birga bu she‘riy tizimning turkiy til qonuniyatlariga har tomonlama mos kelishini isbotladi.

Turkiy aruzning ham nazariy, ham amaliy jihatdan rivojlanishi va taraqqiyoti bevosita Alisher Navoiy ijodi bilan bog‘liq. Buyuk mutafakkir shoir o‘zining qonun-qoidalariga bag‘ishlangan "Mezon-ul avzon" asarida 19 bahr, 160 vazn haqida ma‘lumot bergan bo‘lsa, lirik va epik she‘riyatda 13 bahr, 100 ga yaqin janrdan keng foydalandi, bu bilan aruz tizimi turkiy she‘riyatning ajralmas qismiga aylanganligini asoslash bilan birga bu she‘riy tizimning turkiy til qonuniyatlariga har tomonlama mos kelishini isbotladi.

Alisher Navoiy bolalik chog‘laridanoq fors-tojik va turkiy tilda yozilgan g‘azallarni yod olgan va o‘zi ham she‘rlar bitib, Mavlono Lutfiy , Sayyid Hasan Ardasher kabi ustozlarning e‘tirofiga sazovor bo‘lgan edi.