|
E Elim yurtim Vatanim
Sizlarsiz jonu tanim
F Fil deganlari shumi
O’xshash xartumi dumi
Quloqlari shalpaygan
Peshonasi yalpaygan
G Gulga qo’ganda bulbul
Gulday ochilar ko’ngil
H Hamisha derdi quqqu
Ha demay tong ottiku
I Iroda va Ilmira
Juda yaqin dugona
J Jo’ja dedi tovuqqa
Juda qottim sovuqda
K Kiyik o’ynar tog’larda
Kaklik sayrar bog’larda
L Laylak keldi yoz bo’ldi
Qanoti qog’oz bo’ldi
A’lochi o’quvchining
Baholari besh bo’ldi.
M Mushukkinam mitti mosh
Shirin sut mushukka osh
Olma bersam kelmaydi
Non yeyishni bilmaydi.
N Ninachi xoy ninachi
Nog’oraga o’ynachi
O O deganda og’zimiz
Oga o’xshab ochilar
Olma, olcha so’zlari
Og’zimizda sochilar.
P Paypoq to’qiydi oyim
To’qiganlari muloyim.
Q Quyinlar qadri sabzi
Qimirlar yemay og’zi
R Ra’no opam raqqosa
Raqsni boplar rosa
S Sigirimning suti ko’p
Oyim sog’ar maqtab xo’p
T Tolib dedi uloqqa
Ketib qolma uzoqqa
Borgin dedi dalaga
O’tloq ko’p bo’lgan joyga
U Uchqin yoqdi olovni
Unsin qildi palovni
V Vaq – vaq qilar qurbaqa
Vaqqillamay tur baqa
X Xushyorlik yaxshi odat
Keltiradi soadat
Y Yayara kular, Mayna o’ynar
Yayra yayrab,O’ynab kul
Kunda bayram tantana
Ona yurtim omon bo’l
Z Zanjirda yotgan she’r
Zanjirimni yechgin der
O’ O’qidan olar odob
O’qimagan beodob
G’ G’anijon qayda qoldi
G’ijjak g’ilofi yo’qoldi
Sh Shaxnozaning shahrida
Esar doim shabada
Ch Chiyo – chiyo jo’ja qochdi
Singlim Dono tariq sochdi
Biri sariq, biri oq
Barcha jo’ja dum dumaloq
Ng Akang, ukangda borman
Bodring, yengda hamdamman
Tutuq belgisi ‘
Tutuq belgisi bo`lsam-da,
So`zda mening o`rnim bor.
Jur’at, Sur’at, Sa’dulla,
Yoddan chiqarmang zinhor.
Alifbodan harflarni Oldimizda saf tortishdi Biz or’gandik oz – ozdan, Askarlarday harflar Minnatdormiz o’rgatuvchi Barchasiga qo’shiqlarda Muallimdan – ustozdan Berib o’tdik ta’riflar Har bir harf daftarlarda Tilimizni sayratadi Gijinglaydi toy bo’lib Alifbomiz bayrami Yozganimiz ko’rinadi Dilimizni yayratadi Yulduz bo’lib, oy bo’lib Bayramlarning hurami (Sho’x kuy – qo’shiq ijro etiladi. Raqs ijro etish mumkin). Marvarid: (Yangi yil haqidagi fikrlar shu yerda kiritiladi). 1 – boshlavchi: Barakalla, bolalar biz ko’rdikki, alifbodagi hamma harflarni tanib olibsiz. 2 – boshlavchi: — Lekin shu harflarni qo’shib so’zlar ham yoza olasmi? 1 qizcha chiqadi: — Albatta, biz harflarni qo’shib o’zimiz uchun sevimli bo’lgan. Vatan, ota, ona, uztoz, yurtboshi kabi so’zlarni hech qiynalmay yoza olamiz. Marhamat hozir sizlar buning guvohi bo’lasiz. Qoshiq. 1 – o’quvchi: Bizni bag’riga bosgan Bolalar yayrab o’sgan Yuksalaver yildan – yil O’ZBEKISTON – JON VATAN 2 – o’quvchi: Farzandiga jon fido Tinib – tinchimas also Bardam salomat bo’ling OTA – ONAM doimo.. Raqs, qoshiq ijro etiladi. (Qo’shiq yoki raqs ijro etiladi). 1 – boshlavchi: — Bugun bizning “Bilimlar mamalakati” mizda bolalarning sevimli kitoblari bo’lgan “Alifbe”, “Oqish”, “Ona tili” kitoblari ham sayr qilib yurishgan ekan. 2 – boshlavchi: — Hozir ularni sahnada taklif etamiz va o’z tilaklarini aziz bolajonlarga bildirishlarini iltimos qilamiz. Marhamat, sahna sizga muntazir “Alifbe”kitobi (sahnaga chiqadi). Alifbe kitobi: Bolajonlar, men sizga Birinchi kitobdurman Dilingizni yoritgan Go’yoki oftobdurman. Ko’rdim, bugun donosiz Hammadan ham a’losiz O’qish – yozishni bilgan Aqlingiz ham rasosiz. Endi boray dam olay Sizga baxt – omad tilay Ongingiz charxlash uchun “O’qish” kitobin chorlay. “O’qishni seving mendek Chin yurakdan o’qingiz Hikoya, ertaklarni Mag’zin chaqib uqingiz. Xayr, xayr bolalar Meni sira unutmang G’ayrat bilan o’qingiz Nasihatim unutmang. “Alifbe kitobi ketadi. Bolalar xayr – xayr deb qolishadi. “O’qish” kitobi so’z oladi. “O’qish” kitobi : Salom yangi do’stlarim Erka, qora ko’zlarim Bugun sizga yurakdan Atalgandir so’zlarim. Meni “O’qish” deydilar O’qib – uqish deydilar Mendagi har mavzuni Mag’zin chaqish deydilar. Meni asta varaqlab Mazza qilib o’qursiz Ibrat olib so’zimdan Xalqimizga yoqursiz O’qing meni ardoqlab Men, do’stingiz bo’laman Qo’lim berib sizlarga Yoningizda bo’laman
Kuy – qo’shiq ijro etiladi. – Qo’shiq. 1 – boshlavchi: Bugungu tantanamiz sababchisi bo’lgan aziz bolajonlarimiz ko’rib ko’zimiz yashnaydi. Qanday dono, ziyrak o’quvchilar bo’libsizlar. 2 – boshlavchi: Bu bolalar “Bilimlar mamlakati”da sayr qilib yurganlari uchun ham shunday bilimdon bo’libdilar, menimcha. 1 – boshlavchi: “Bilimlar mamlakati” shu qadar mo’jizalarga boy – ku, ko’rgan kishi, u yerdan sira chiqib ketishini istamaydi. 2 – boshlavchi: — Bolajonlar, “Bilimlar mamlakati” da yana nimalarni uchratdingiz. Bizga so’zlab bering. o’quvchi chiqadi: Biz u yerda sevimli shorimiz Erkin Vohidovni uchratdik. Bu yil ular o’zlarining —- yillik tavallud kunlarini nishonlar ekanlar. 1 – boshlavchi: — Aziz bolajonlar! Sizga bilim berib, o’qish – yozishni o’rgatgan, chin yurakdan halol mehnat qilayotgan Aziz ustozimiz ……………………… opani chin dildan tabriklaymiz. 2 – boshlavchi: — Albatta, bugungi bayram, tantana shu aziz ustozimizning tinmay qilgan halol mehnatlari natijasidir. (O’quvchilar chiqashadi). Rahmat sizga uztozim Bizni jondan sevdingiz Ongimizni uyg’otib Bilim – saboq berdingiz. Bizni sevib onadek Sira tinim bilmaysiz Mehnatingiz sarf qilib Doim bizni oylaysiz Aziz ustoz biz uchun Bo’ling doim salomat Ta’zim sizga, hurmat sizga Uztoz sizga ko’p rahmat. (O’qituvchilarga gullar berishadi) 1 – boshlavchi: Hurmatli mehmonlar, bugungi bizning bayramimizga yana ko’plab mehmonlar tashrif buyurishdi. Bu mehmonlar bizga Uzoq Shimoldan kelishibdi. Hozir shu mehmonlarni davramizga taklif etamiz. Marhamat aziz mehmonlar. (Qorbobo, qorqiz va ertak qahramonlari kirib kelishadi. Bolalar qarsaklar bilan mehmmonlarni kutib olishadi.) 2 – boshlavchi: Salom, aziz mehmonlar! Sizdan yurak shodonlar Qoshiqlar yangrayversin Kuylar jaranglayversin. Davramizga marhabo Kelaversin Qorbobo. Davrani qorbobo olib boradi. O’qituvchi: — Aziz o’quvchilar. Mana siz qisqa muddat ichida o’qish – yozishni bilib oldingiz. Shu munosabat bilan sizga “Savodxonlik muborak” degim keladi. O’qituvchi: — Hurmatli uztozlar, aziz ota – onalar, shirin bolajonlar! Shu bilan bugungi “Alifbe bayrami” miz o’z nihoyasiga yetdi. Sog’ – salomat bo’ling. Mehribon ota – onagizga, ona yurtimizga, jonajon xalqimizga xizmat qiladigan bilimdon, serqirra, fidoiy farzandlar bo’lib yetishing. Bilimlarni chuqur egallang. O’z Vatanini chin dildan sevgan vatanparvarlar bo’lib yetishing.
XULOSA
Boshlang’ich sinf o’quvchilari bilan o’tkaziladigan “Alifbe” bayram tadbirini tashkil etishda nimalarga etibor berishga, bu jarayonda ota-onalar bilan olib boriladigan hamkorlik ishlariga alohida ahamiayt berish va tadbir jarayonida qo’llaniladigan interfaol metodlardan foydalanish kerak .Bayram tadbirlarini tashkil etishda o’quvchilarning yosh va individual xususiyatlarini hisobga olish lozim; bunda bolaning ichki ma’naviy dunyosi, his-tuyg’ulari, munosabatlari, tengdoshlari bilan aloqalari tarbiyaviy ta’sirdan chetda qolmasligi kerak.
“Darsdan tashqari ta`limga qo`yilgan davlat talablari” yoshlar ta`lim-tarbiyasini yanada takomillashtirishga, samaradorligini oshirishga hizmat qiladi hamda ta`lim jarayonini tashkil etishda aniq yo`nalishlarni belgilab beradi. U zamon talablari asosida tashkil etiladi. Bu borada pedagogik hodimlarning javobgarligi ham oshiriladi. Ushbu talablar asosida guruhdan va ta`lim muassasalaridan tashqari ta`limning istiqbol, rejalarini, tadbirlarini ishlab chiqish mumkin.
Bayram tadbirlarini uyushtirishda boshlang'ich sinf o'quvchilari she'r, qo'shiq, o'yinlar bilan faol ishtirok etadilar. Bu esa kechalarning to'laqonli, faol, qaynoq tashkil etilishini ta'minlaydi. Maktablarda turli bayram tadbirlarini tashkil etishda o'qituvchi ishtirokchi bo'lishi shart emas, ammo tayyorlash davrida maslahatchi, rahbar, kuzatuvchi bo'lishi tabiiydir.
Ajdodlarimiz merosida ta’lim-tarbiya ishlariga katta e’tibor qaratishgan, shuningdek,ularning ta’lim-tarbiyaviy g’oyalaridan ma’naviy-ma’rifiy ishlarning mazmunini takomillashtirishda asos sifatida foydalanish maqsadga muvofiqdir.
Ma’naviy-ma’rifiy ishlarning samaradorligi o’qituvchi va o’qituvchilarning mazkur faoliyatga maxsus yo’naltirilganligiga bog’liqdir.
“Alifbe” bayram tadbiri o`quvchilar maktabda o`tkazadigan ilk bayram hisoblanadi. Bu tadbir o`quvchilar hayotida muhim ahamiyat kasb etadi. Chunki, bu tadbir orqali ular o`zlari o`rgangan harflar haqida she`rlar aytadilar. Jamoa bo`lib ishlashni o`rganadilar, insonparvarlik tuyg`ulari shakllana boshlaydi, faqat o`zini o`ylash emas, balki jamoa bo`lib birgalikda yakdillik bilan harakat qilganda ko`zlangan marraga oldinroq yetish mumkin ekanligini ham o`rganadilar. Bularni ham ilk marotaba shu bayram, ya`ni “Alifbe” bayrami doirasida o`rganadilar. Bu bayramdan keyin o`quvchilar boshlang`ich sinfning ilk tushuncha va qonuniyatlari uchun poydevor vazifasini bajaradi.
Bayram tadbirlarida interfaol metodlarning imkoniyatlaridan foydalanishni keng yo’lga qo’yish zarur. Bu o’rinda takomillashtirish omili sifatida interfaol metodlardan foydalanish maqsad qilib olinsa va undan unumli foydalanilsa natija yuqori bo’ladi.
Bayram tadbirlarini o’tkazishda tashkil qilish prinsiplariga amal qilinsa maqsadga muvofiq bo’ladi.
O'qituvchi tarbiyaviy tadbirlarni uyushtirishda kuyidagi pedagogik talablarga amal qilish lozim:
- tarbiyaviy tadbir o’quvchining yoshi, ruhxiy holatiga mos bo'lishi lozim;
- har bir tarbiyaviy tadbir darsda olgan bilimlarni mustahkamlashga xizmat qilishi kerak;
- tarbiyaviy tadbir aniq maqsad va reja asosida uyushtirilishi kerak;
- tadbir orqali boshlangich sinf o’quvchilarida jamoatchilik, uyushqoqlik, o’zaro yordam kabi ahloqiy sifatlar tarbiyalanib borishi darkor. Boshlang’ich ta’lim jarayonida bayram tadbirlarini tashkil etish va takomillashtirishga doir metodik qo’llanmalar, ko’rsatmalar tayyorlanishi va nashr etilishi va ulardan unumli foydalanish ham hozirgi kunning talablaridan biridir.
“Alifbe” tadbiri o`quvchilarga harf tanitib, kitob o`qishni o`rgatishi bilan birga kitobga mehr qo`yish va uni maktabga tayyorlashda ham ko`makdosh bo`ladi. O`quvchilarning bayramga tashrif buyurgan ota-onalari, bobo-buvilari tadbir haqida, bolalarining savodxon bo`lganligidan ko`ngillari ko`tariladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
