Mavzu: Adabiy jarayon reja

Mavzu:

• Adabiy jarayon

REJA:

• 1.Ijtimoiy hayot adabiyot va san'atning bog‘liqligi. Qadimda adabiy jarayon.
• 2.Adabiy an'ana va novatorlik.
• 3.Adabiy jarayondagi yetakchi jihatlarning namoyon bo‘lishi.
• 4.Adabiy jarayonning davomiyligi.

Tayanch tushunchalar:

• Ijtimoiy hayot, qadimda adabiy jarayon, hozirgi adabiy jarayon, adabiy an'ana, novatorlik.

Adabiyotlar:

• 1.Adabiyot nazariyasi. Ikki jildlik.-T.: «Fan», 1978-1979.
• 2.Alisher Navoiy. Mezon ul avzon. Asarlar. O’n besh tomlik. 14-tom.T.: «Fan», 1967.
• 3.Arastu. Poetika. Ahloqi kabir-T.: «Yangi asr avlodi», 2004
• 4.Valixo’jayev B. O’zbek adabiyotshunosligi tarixi.-T.: «O’zbekiston»,1993.
• 5.Sultonov I. Adabiyot nazariyasi.-T.: «O’qituvchi», 2002.
• 6 Fitrat. Adabiyot qoidalari.-T.: «O’qituvchi»,1995
• 7. N.Hotamov, B.Sarimsoqov. Adabiyotshunoslik terminlarining ruscha-o`zbekcha izohli lug’ati.- T.: O`qituvchi, 1979
• 8. Қуронов Д. ва бошқалар. Адабиётшунослик луғати. Т.: Академнашр, 2010.

Adabiy jarayon

Badiiy adabiyot ko’p asrlik tarixga ega. U ming yillar davomida rivojlanib keldi. Biroq hozirgi davrga qadar bo’lgan adabiyot tarixi oldinga qarab to’xtovsiz yuksalishdangina iborat bo’lmay, balki adabiyot va san’at taraqqiyoti uchun zarur sharoit bo’lmagan. Yozuvchilar goho adabiy rivojlanishga o’z qobiliyatlari darajasida hissa qo’shmaganlar. Adabiyot 15-asrda, ya’ni Navoiy zamonida Markaziy Osiyo gullash davrini kechirgan bo’lsa, 17 va 18-asrlarga kelib, ijtimoiy-siyosiy hayotning tarqoqligi bilan bog’liq holda birmuncha susaygan. Demak, har bir davrda asarlar yaratiladi. Har bir davrning o’z adabiy jarayoni mavjud. Unga ijtimoiy-siyosiy voqelik o’z ta’sirini o’tkazadi.

Adabiy an’ana

O’tmish adabiyoti to’plagan ijodiy tajribalar qaymog’i, davrlar o’tishi bilan ahamiyati va dolzarbligini yo’qotmagan, boqiy qadriyatga aylanib, avloddan avlodga o’tib kelayotgan qismi. Demak, adabiy an’ana doirasiga o’tmish adabiyoti erishgan yutuqlar, to’plagan tajribalarning hammasi emas, boqiy qadriyat sifatida baholangan va o’z ijodiy faoliyatlarida namuna deb hisoblagan qismigina kiradi.

Novatorlik

Lotincha so’z bo’lib, yangilovchi, yangilanuvchi degan ma’nolarni bildiradi. Adabiy jarayon bilan bog’liq kategoriya, adabiy jarayonda an’ana bilan har vaqt dialektik aloqada mavjud bo’lgan hodisa, adabiyot taraqqiyotining muhim ichki omili, badiiy tafakkur rivojiga sezilarli ta’sir ko’rsatib, keyinchalik an’anaga aylanuvchi badiiy-estetik yangilik.

• E’tiboringiz uchun rahmat