Mavzu 7: Zamonaviy jadval prostessorlari va ularning imkoniyatlari

Mavzu 7: Zamonaviy jadval prostessorlari va ularning imkoniyatlari


Elektron jadvallar (yoki jadvalli protsessorlar) jadval jadvallarini hisoblash uchun mo'ljallangan amaliy dasturlardir. Elektron jadvallarning paydo bo'lishi tarixan shaxsiy kompyuterlar tarqalishining boshlanishiga to'g'ri keldi. Birinchi elektron jadval dasturi, elektron protsessor protsessori 1979 yilda yaratilgan va Apple II kabi kompyuterlar uchun yaratilgan va VisiCalc deb nomlangan. 1982 yilda IBM PC uchun mashhur Lotus 1-2-3 jadval protsessori paydo bo'ldi. Lotus elektron jadvallarning hisoblash quvvatini, biznes grafikalarini va nisbiy ma'lumotlar bazasini boshqarish funktsiyalarini birlashtirdi. Stol protsessorlarining mashhurligi juda tez o'sdi. Ushbu sinfning yangi dasturiy mahsulotlari paydo bo'ldi: Multiplan, Quattro Pro, SuperCalc va boshqalar. Bugungi kunda eng mashhur stol protsessorlaridan biri bu Microsoft Office to'plamining bir qismi bo'lgan MS Excel.
Hozirgi kunda Microsoft Office paketi eng ommalashgan programma vositalariga ega bo’lib, bu programma vositalari ixtiyoriy soxada yuqori darajadagi professional hujjatlar tayyorlash imkoniyatini beradi. Shulardan biri elektron jadvallar bilan ishlashga mo`ljallangan Excel programma bo’lib, u Windows operatsion sistemasi boshqaruvida ishlashga mo`ljallangan.
Excel da tayyorlangan har bir hujjat ixtiyoriy nom va .XLS kengmaytmadan iborat fayl bo’ladi, .XLS kengaytmali shablonlar bilan ish yuritadilar. Excel da odatda bunday fayl “Ishchi kitobi” deb yuritiladi.
Microsoft Excel bu fayl ishchi kitobi, diagramma va modullar saxifalaridan tashkil topishi mumkin.
Excel elektron jadvali 65536 kator va 256 ustundan iborat. Qatorlar 1 dan 65536 gacha bo’lgan butun sonlar bilan tartiblangan, ustunlar esa lotin alifbosining bosh xarflari (A, B, ... , Z, AA, AB, ... ) bilan belgilangan. Qator va ustun kesishmasida elektron jadvalning asosiy tarkibiy elementi – katak(yacheyka) joylashgan.
Sichqoncha ko’rsatkichi ekranning quyi qismida joylashgan Pusk (Start) tugmachasiga keltirilib chap tugmasi bosiladi. Sichqoncha ko’rsatkichi Programmы menyusiga keltiradi va bosiladi


Excel menyusida quyidagi menyu punktlari mavjud:
Fayl, Pravka, Vid, Vstavka, Format, Servis, Dannыe, Okno, va ?


Master diagramm muloqot oynasida Standartnыe ni tanlaymiz .
Tip guruhida siz Gistogramma tanlasangiz, Vid guruhida gistogrammalar ko’rinadi. Dalee tugmachasi orqali diagramma ko’rinishini almashtirishingiz mumkin.


Excel da formula va funktsiyalar bilan ishlash
Excel da tayyorlanadigan ma’lumotli jadvallar matn yoki sonlar bilan to’ldirilishi, ayni paytda ma’lum bir katakda saqlanayotgan ma’lumotlarning qiymatlari bo’yicha matematik amallar bajarish mumkin, bunday xollarda formulalardan foydalaniladi.
Matematik funktsiyalar
RRODUCT, SQRT, FACT, RAND, ABS, LN, EXP, SIN, COS, TAN
Statistik funktsiyalar
AVERAGE, MAX, MIN, SUM, DISP, DOVERIT(a;b; n)
Mantikiy funktsiyalar
Amaliy masalalarni yechishda u yoki bu shartlarga boglik bulishi mumkin. Bunday xolatda IF shartli funktsiyasidan foydalanish mumkin.