Mavzu: 27-mart. Xalqaro teatr kuni

MAVZU: 27-mart.Xalqaro teatr kuni

Xalqaro teatr institutining qaroriga binoan 1962-yildan beri 27-mart dunyo miqyosida teatr san’ati xodimlarining kasb bayrami sifatida nishonlanib kelmoqda. Shuning uchun 27-mart teatr san’ati xodimlari uchun muhim kunlaridan biri hisoblanadi. Jonli sahna san’atlarining insonlarni jamu-jam qilish kuchi va hursandchiligi inkor etilmaydi.
Onado’lida tarixning eski davrlarida qurilgan bir necha antik shaharda teatr binolarini uchratmoqdamiz. 2000 yil oldin bu tuproqlarda 5000 kishilik shaharda 5000 kishilik teatr maskanlari qurilar edi. Charchoqni ketirish maqsadida yetdi yoshidan yetmish yoshigacha hamma osha maskan tomon chopar edi. Bazan dramatik, bazen esa kulguli bo’lganidek teatrning asosiy turlaridan iborat bo’lgan asarlar bilan tanishar edi. Odam bolasi teatr asarlari bilan tarixning judayam eski davrlarida tanishgan. Hikoya, afsona, qissa aytib beruvchi insonlarning asarlari vaqt o’tishi bilan yozib olinib, bugungu kungacha yetib kelmoqda.
Afsuski bugungi kunda teatrlar antik davrdagi kabi shaharning barcha aholisiga asoslangan emas. Aholining bir bo’lagigagina qaratilgan. Chunki aholining ko’pchiligi teatr tomosha qilmaydilar. Kopchilik aholi jonli teatr asari tomosha qilish o’rniga uylarida o’tirib tayyorgina kino yoki kop seriyali filmlarni tomosha qilishni abzal deb biladilar.
Parijda o’rin olgan Xalqaro teatr instituti 1948-yili UNESCO va Xalqaro teatr jamiyati tomonidan tashkil topgan. Maqsad, “tinchlikni va insonlar ortasidagi birdamlikni mustahkamlash. O’zaro tushunchani orttirib, sahna san’atlari sohasida insonlarning ijodiy hamkorligini kengaytirish. Sahna san’atlari haqida ma’lumot va tajribani xalqaro miqyosda baham korishni orttirish…”.

İnstitut mana shu maqsad bilan Xalqaro teatr kunida, har bir milliy va xalqaro faoliyatlarga o’z hissasini qo’shib kelmoqda.

1962-yildan beri, Xalqaro teatr kunida sahnalarda o’qish niyatida dunyo miqyosida tanilgan teatr san’ati xodimlari tomonidan bir matin tayyorlanmoqda. Ushbu matin dunyoning 20 dan ziyod tiliga tarjima qilinib axborot xizmatlari tomonidan dunyoning to’rt burchagiga tarqatiladi.
27-mart kuni sahnaga olib chiqiladigan asarlardan oldin ushbu matin teatr tomoshabinlariga oqib beriladi.
Undan tashqari 1978-yildan beri har bir davlatning, o’zining teatr san’ati xodimlari tomonidan ham bir ma’ruza matni tayyorlanmoqda. Ushbu faoliyat 1977-yili Stocholmda o’tkazilgan Xalqaro teatr instituti kongresida Turkiyaning taklifiga binoan qabul qilingan. Osha kundan e’tiboran har bir davlatning o’z teatr san’at xodimlari tomonidan milliy ma’ruza tayyorlanadi.
Quyidagi matin bu yil uchun tayyorlangan Xalqaro teatr kuni ma’ruzasidir: