Mavzu 15: Shovqin haqida tushuncha

Titrashga qarshi kurash usullari.

Titrashga qarshi kurash mashina, jihoz, uskuna va texnologik jarayonlarning loyihalashning dastlabki bosqichlarida boshlanishi maqsadga muvofiq hisoblanadi.

Korxonalarning bosh rejalarini tuzish jarayonida, albatta shovqinga qashi kurash chora – tadbirlar ko‘rib qo‘yilishi shartdir.

Bunda asosan, sYershovqin sexlarni bar joyga, iloji borcha, ularni ishlab chiqarish hududining chekka tomonlariga joylashtirish, sYershovqin sexlarni boshqasidan tovush o‘tkazmaydigan to‘siqlar bilan to‘sish, sYershov-qin binolarning eshik va dYerazalarini maxsus tovush o‘tkazmaydigan maxsus matYeriallardan tayyorlangan bo‘lishi zarur.

Titrashga qarshi kurash chora-tadbirlari uni keltirib chiqaruvchi manbaning o‘zidayoq kamaytirishga harakat qilishdan boshlanishi kYerak. Mashina, jihoz, uskunalarning sifatli o‘rnatish, o‘z vaqtida ta’mirlash va uning dinamik kuchlarini muvofiqlashtirish, yaxshi natija bYeradi.

Ba’zi qurilmalar tovush to‘lqinlari quvvatini tarqatib yuborish xususiyatiga ega.

SHovqin to‘lqinlari g‘ovaksimon shovqin yutuvchi matYeriallar yuzasiga tushgach, shovqin quvvatini ko‘pgina qismi tor g‘ovakdagi havoni tebranma harakatga keltirish uchun sarflanadi. G‘ovaklardagi havo qisilib isiydi va natijada shovqin quvvati issiqlik quvvatiga aylanishi natijasida tashqi muhitga tarqalib shovqin yo‘qoladi.

SHovqinga qarshi kurashning yana bir usuli, texnologik jarayonlarni to‘g‘ri tanlash, mashina, jihoz, uskunalarning va texnologik jarayonlarni quyi kuchlanishda ishlashini ta’minlash, ularni sifatli yig‘ish hamda o‘z vaqtida ta’mirlash ishlarini bajarish ham katta ahamiyatga ega hisoblanadi.

SHOVQINDAN SAQLANISH..
Hozirgi zamon texnika tarakkiyoti davrida sanoat korxonalarida shovkinga karshi kurash masalalari mudim masalalar katoriga kiradi. Bu masala asosan mashinasozlik sanoatida transport vositalarini ishlatishda va energetika sanoatida juda jidtsiy masala bulib turibdi.

SHovkinning okibatlari mahlum. U birinchi navbatda ishlab chikarishda mednat kilayotgan kishilarni mahnaviy toliktiradi, shovkin chikaruvchi mashinalarni ishlatayotgan ishchilar va ishlab-chikarish jarayonini boshkarayotgan operatorlar ishiga xalal berib, ularni dar xil xatoliklarga

yul kuyishlariga olib keladi. Bu esa uz navbatida ishlab-

chikarish jarodatlanishlari kelib chikishining asosiy manbai

disoblanadi.

Katta shovkin tahsirida insonning asab sistemalari zirkillaydi, eshitish organining faoliyati susayishiga sabab buladi.

Shuning uchun dam sanoat korxonalarida shovkinni kamaytirish chora-tadbirlarini belgilash mudim ijtimoiy adamiyatga ega bulib, inson salomatligini sakdashi bilan katta adamiyat kashf etadi.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. Karimov I.A. O’zbekiston XX1asr bo’sag’asida: xavfsizlikka

tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari. - T., 1997.

2. Karimov I. A. Yuksak ma`naviyat - yengilmas kuch. -T., 2008.

3. Ashiurmetov O.A., Raximova T.T., Raximova A.T., Hikmatov SH.X. Ekologiya. - T., CHinor ENK, 2008.

4. Nig’matov A. Ekologiya nima? - T., 2003.

5. O’zbekistonRespublikasida atrof tabiiy muhit muhofazasi va

tabiiy manbalardan foydalanishning holati to’g’risida Milliy Ma’ruza. -T„ 2006.