Mavzu 15. Ilmiy tadqiqot ishlarini olib borish, uning natijalarini rasmiylashtirish va hayotga tatbik etish. (Magistrlik dissertatsiyasi misolida) Ilmiy tadqiqotning namoyon bo'lish shakllari va tiplari

ILMIY ATAMALAR BO'YICHA MA'LUMOTLAR

Axborot, bilim, ilm tushunchalari.

Axborot (lotincha - tanishtirish, tushuntirish, ma'lumot etkazish) - falsafada kadim zamonlardan buen qo'llanib kelayotgan, kibernetikaning tarakkiyoti tufayli keyingi vaktda yangi, kengrok ma'no kasb etgan Markaziy kategoriyalar sifatida maydonga chikkan tushuncha. Axborot tushunchasi barcha fanlar uchun umumiy bo'lib qoladi. G'oyalar ma'lumotlar yig'indisi va matematik vositalar (kompyuter, video, auditexnologiyalar) kompleksini uz ichiga olgan. Axborotga yondashuv esa, umumilmiy tadkikot vositasiga aylandi. Ma'lumot ma'nosidagi axborotning dastlabki tarakkiyoti munosabati bilan ehtimol metodlaridan foydalanishning kengayishiga karab axborotlar soni usib bordi. keynchalik axborot matematik nazariyasining boshka variantlari - tipologik, kombinatorlik va kk. sintaktik nazariya degan umumiy nom oldi. Axborotning mazmuni va aksiologik tomonlari semantik va pragmatik karashlar doirasida tadkik kilinadi. X,ozirgi zamon fanida axborot tushunchasining tarakkiyoti turli - tuman dunyokarashlar, falsafiy tushuntirishlarning paydo bulishiga olib keldi. Utgan asr oxirida axborot vositalarining Nikoyatda tez kupayishi bu asrning axborot asri deb atalishiga sabab buldi (televideniya, Internet, gazeta, radio, jurnallar, ilmiy makola, dissertasiya va boshq.).

Bilim ijtimoiy-tarixiy, amaliyotda tekshirilgan va mantiqan tasdiqlangan, voqelikning bilish jarayonida erishilgan natijasi; shu voqelikni inson ongida tasavvurlar, tushunchalar, muhokama va nazariyalar orqali ifodalangan intiqosi. Kishilarning tabiat va jamiyat hodisalari hakida hosil qilgan ma'lumotlari; voqelikning inson tafakkurida aks etishi. Kundalik tasavvurimizda nimaning nima ekanligiga ishonsak va bu ishonchimiz biz odatlangan voqea va hodisalarga (qoidalarga) zid kelmasa, bunday ishonch bilim hisoblanadi.

Voqelik hakidagi bilgan ma'lumotlarimiz bilim darajasiga ko'tarilishi uchun qo'yidagi shartlarga javob berishi lozim; birinchidan, bu ma'lumotlarning voqelikka mutanosibligi; ikkinchidan, etarli darajada ishonarli bulishi; uchinchidan, bu ma'lumotlar dalillar bilan asoslangan bo'lishi lozim. Uchala shart birgalikda mavjud ma'lumotlarni bilim darajasiga olib chiqadi. Inson ijtimoiy taraqqiyot jarayonida bilmaslikdan bilishga, mavhum bilimlardan mukammal va aniq bilimlar hosil qilish tomon boradi.