Мавзу-10 Бетон аралашмалари ва қурилиш қоришмаларини тайёрлаш, уларни ташиш ва бетон аралашмаларини ётқизиш ҳамда шиббатлаш машиналари

Автобетон насос (10.17-расм) бетон аралашмасини горизонтал ва вертикал йўналишда ётқизиш жойига бетон узатувчиси (бетоновод) бўлган тақсимловчи стрела-манипулятор 2 билан узатади.. Қўлочи 18 м гача бўлган стрела-манипулятор шарнирли бирлаштирилган қутисимон кесимга эга учта бўлимдан иборат бўлиб, уларнинг вертикал бўйлаб ҳаракатланиши икки томонлама ҳаракатланувчи гидроцилиндрлар ёрдамида амалга оширилади. Стрела-манипулятор бурилиш колоннаси 1 га маҳкамланган, у шасси рамасига таянч-бурилиш қурилмаси орқали таяниб туради, планда гидравлик буриш механизми гидромотор ёрдамида 360° га бурила олади.

10.17-расм. Автобетоннасос.

Стрелага бутун секциялари бўйлаб маҳкамланган бетон узатувчи 7 йўлининг охирида узунлиги 5 м эгилувчан резина-тўқимали шланг билан тугайди.

Иш ҳолатида автобетоннасос чиқарма таянчлар 5 ва 8 га таянади.
Ёрдамчи механизмлар – компрессор ва бетон узатувчини ювишга мўлжалланган сувли насос гидравлик юритмага эга бўлиб, уларнинг ҳар бири 0,7 МПа босимгача босим бера олади. Сувли насосга сув сиғими 400 л бўлган бак 3 дан келади. Чайқалтирувчи узел 4 ва стрела-манипулятор 2 ни бошқариш чиқариладиган пульт, ёрдамчи механизмлар ва чиқариладиган таянчлар стационар пультдан бошқарилади.Ушбу автобетоннасос конструкцияси ташқи ҳаво даражаси −5...+40°С оралиғида тўхтовсиз ишлашини таъминлайди. Унинг максималь узатиш баландлиги 22 м, унумдорлиги эса – 65 м³/соат. Замонавий автобетоннасослар (107-расм) унумдорлиги 150 м³/соат ни ташкил этади.

10.18-расм. Замонавий автобетоннасослар.

10.3. Бетон аралашмаларини ётқизиш ва зичлаш
(шиббалаш) машиналари

Бетон аралашмасини ётқизиш жараёни уни ётқизиш жойида тақсимлаш ва зичлашдан иборат. Тақсимлаб жойлаштириш кўчадиган кран ёрдамида махсус бункерлар ва бадьялар билан (10.19-расм), бетоннасослар, бетон тақсимлагичлар, ўзи юрар бетон ётқизувчилар ва бошқалар ёрдамида амалга оширилади.

10.19-расм. Бункер ва бадьялар